راه‌های افزایش عزت نفس و افزایش اعتماد به نفس و تقویت آن‌ها

increase self-esteem راه های افزایش عزت نفس و تقویت عزت نفس

عزت نفس یک نیاز اساسی برای زندگی انسان است. تلاش برای افزایش عزت نفس یکی از مهمترین سرمایه گذاری‌هایی است که به رشد و بهبود کیفیت در تمام جنبه‍‌های زندگیمان، کمک می‌کند. در این نوشته سعی داریم تا مهمترین عوامل تقویت عزت نفس را بررسی کنیم و راهکارهای داشتن عزت نفس بالا را یاد بگیریم.

قبل از هر چیز، یک بار دیگر نگاهی به تعریف عزت نفس بیندازیم.

در تعریف عزت نفس اشاره کردیم که آن به معنای «احساس ارزشمندی، احساس شایستگی (توانمندی) داشتن» می‌تواند باشد.

بنابراین هر کدام از عواملی که برای عزت نفس بالا در این نوشته به آن اشاره می‌کنیم، در چارچوب این تعریف قرار دارند. پس، هر کاری که احساس ارزشمندی و شایستگی را در ما بیدار می‌کند، موجب افزایش عزت نفس می‌شود.

مهمترین عوامل افزایش عزت نفس چه هستند؟

در اینجا مواردی از مهمترین عوامل افزایش عزت نفس را آوزده ایم که بیش‌تر به منابع عزت نفس نیز شناخته شده‌اند.

  1. زندگی آگاهانه
  2. خودپذیری و پذیرفته شدن
  3. احساس مفید بودن
  4. توجه و توسعه دستاوردهای شخصی
  5. زندگی بر اساس اخلاقیات و ارزش های شخصی
  6. مسئولیت پذیری در قبال خود و سپس دیگران

۱. زندگی آگاهانه به عنوان یکی از مهمترین منابع و عوامل تقویت عزت نفس

conscious life-selfe steem

یکی از مهمترین منابعی که به افزایش عزت نفس ما کمک می‌کند، زندگی آگاهانه است.

بسیاری از ما بر تمام افکاری که در ذهنمان می گذرد، نتنها آگاه نیستیم بلکه تلاش بسیار کمی برای برای کنترل و مدیریت افکارمان داریم.

۱ـ۱. فرایند و چرخه شکل‌گیری افکار و باورها

توجهات ما منجر به شکل‌گیری افکار ما می‌شود.

» افکار ما تبدیل به باورهای ما می شوند » باورها در ناخودآگاه ما ذخیره می شوند » باورهای ما، اعمال و سبک زندگی ما را می سازند » سبک زندگی ما، نتایج زندگی ما را می سازند » و نتایج ما باورهای ما را قویتر می کند» و این چرخه تکرار می شود و خودش را تغذیه می کند.

حال اگر آگاهانه کانون توجه خود را کنترل نکنیم، به خود اجازه داده ایم که هر گونه افکاری را در ذهن خود بسازیم.

عدم کنترل آگاهانۀ توجه میتواند منجر به ایجاد برخی باورهای مخرب در ذهن ما شوند.

این باورها میتواند نسبت به هر چیزی شکل بگیرند. باور نسبت به ارزش ها و توانمندی های خودمان، درباره دیگران، درباره دنیای بیرون و نگاهمان به زندگی، درباره پول و یا هر چیز دیگری.

البته که بخش بسیاری از این باورها از دوران کودکی در ما شکل گرفته شده اند.

اما نکته اینجاست که ما دیگر کودک نیستیم و توانایی هایمان بیش تر شده. باید تلاش کنیم و توانایی کنترل و مدیریت افکارمان را در خود تقویت کنیم.

متاسفانه بسیاری از افکار خود را مدیریت نمی کنیم و تقریباً بسیاری از کارها و اعمال و حرف هایی که در لحظات زندگی خود انجام می دهیم از روی عادت ها و ناخودآگاه ما هستند.

پس به نوعی ما بسیاری از انتخاب هایمان را به دست عادت هایمان سپرده ایم و این شاید به نتایجی در زندگی منجر شود که مطلوب ما نباشد.

همین که تلاش می کنیم آگاهتر باشیم، بخشی از زندگی آگاهانه است.

شاید تصمیم گرفته ایم کمی وزن کم کنیم، اما به دنبال راه و مسیر درست انجام این کار نمی رویم.

تصمیم گرفته ایم کمتر عصبانی شویم، اما به دفعات تصمیمات خود را فراموش می‌کنیم و فراموشی را بهانه اهمالکاری خود می‌کنیم.

زندگی آگاهانه یعنی اینکه من از خودم بپرسم آیا من ناخودآگاه انتخاب کرده ام که فراموش کنم؟ اگر اینطور باشد چه؟

از خود بپرسیم آیا اکنون در لحظه حال زندگی می کنم؟ آیا انتخابم در این لحظه آگاهانه است؟

زندگی آگاهانه یعنی انتخاب کردن. بدانیم که حتی انتخاب نکردن هم یک انتخاب است.

زندگی آگاهانه یعنی اول از خود و سپس از دیگران هم پرسشگری کنیم.

۲ـ۱. انتخاب آگاهانه کانون توجهات و افکار

با به دست گرفتن کنترل کانون توجه‌مان و انتخاب آگاهانه افکارمان، شروع به زندگی در سطح آگاهی کنیم.

البته که قرار نیست ما تمام وقت و توجه خود را صرف انتخاب تک تک افکار و یا کانون توجه مان کنیم، چرا که شاید در توانمان نباشد. این کار بسیار سخت است و هم در بلند مدت طعم شیرین زندگی را ممکن است از دست می دهیم.

می توانیم به ناخودآگاه خود اعتماد کنیم و تلاش کنیم افکارمان را آگاهانه انتخاب کنیم.

کانون توجهاتمان را آگاهانه به آنچه که برایمان سازنده است، معطوف کنیم. زندگی آگاهانه را تمرین کنیم تا در ناخودآگاه ما بنشیند و به عادت ما تبدیل شود و این روند را بهبود دهیم.

زندگی آگاهانه را آگاهانه به یک عادت برای خود تبدیل کنیم.

۳ـ۱. نتایج زندگی آگاهانه

یکی از نتایج زندگی آگاهانه این است که خود را کمتر در شرایطی قرار می دهیم که ممکن است به عزت نفس ما آسیب بزند.

یکی دیگر از جنبه های زندگی آگاهانه روبرو شدن با واقعیت ها و پذیرش واقعیت‌های زندگی است.

زندگی آگاهانه به این معنی است که زندگی را نه صرفاً بر اساس تصورات ذهنی خود بلکه آنگونه که واقعاً هست، بپذیریم.

به عنوان مثال: اگر رانندگی می کنیم و باید کمربند ایمنی خود را ببندیم،

باید بر اساس آنچه واقعیت است عمل کنیم نه بر اساس آنچه عرف شده یا طبق حدس و گمان خودمان است.

اگر در اتومبیل نشسته‌ایم و در جاده در حال رانندگی هستیمِ پس احتمال تصادف هم است.

پس بستن کمربند ایمنی که سالهای زیادی است که اهمیتش برای حفظ سرنشینان خودرو اثبات شده است، یک امر ضروری است. حتی اگر راننده خودرو نباشیم.

احتمال تصادف=واقعیت زندگی

بستن کمربند=زندگی آگاهانه

زندگی آگاهانه یعنی زندگی بر اساس واقعیت ها نه بر اساس تصورات ذهنی خودمان

۴ـ۱. شناخت و بهبود پیش نویس زندگی

بطور خلاصه، پیش نویس زندگی، نوعی از سرنوشتی است که ما ناخوداگاه از دوران کودکی شروع به نوشتن آن کرده ایم.

گاهی ما بدون آنکه خود آگاه باشیم در پیش نویس زندگی خود را اجرا می کینم. گاهی پیش نویس خوبی برای خود ننوشته ایم و ممکن است در بازه های زمانی مختلف دوران و زندگی سختی را برای خود رقم بزنیم.

آگاهی از پیش نویس زندگی و به کاربردن روش های درست برای خارج شدن از پیش نویس مخرب بخشی از زندگی آگاهانه است که باید در پیش بگیریم.

ما در نوشته های تحلیل رفتار متقابل به طور ویژه به مباحث مربوط به پیش نویس زندگی و طرحواره ها می پردازیم.

۲. خودپذیری و پذیرفته شدن یکی از راه های تقویت عزت‌نفس

یکی دیگر از منابعی که باعث افزایش عزت نفس در ما می‌شود، خودپذیری و احساس پذیرفته شدن است.

این احساس پذیرفته شدن هم میتواند پذیرش خودمان نسبت به خودمان باشد و هم می تواند از سمت دیگران نسبت به ما باشد.

۱ـ۲. تقویت عزت نفس از طریق احساس پذیرفته شدن

همه ما انسان ها وقتی در جامعه مورد نظرمان و یا از طرف شخص مورد نظرمان پذیرفته شویم، احساس خوبی نسبت به خودمان و همچنین آنها پیدا می کنیم، این نیز می تواند باعث افزایش عزت نفس در ما می شود.

اما تاکید ما در اینجا بیشتر و ابتدا پذیرفته شدن خودمان، توسط خودمان است.

تا وقتی که خودمان از درون خودمان را نپذیرفته باشیم هر چقدر که احساس پذیرش از بیرون و از سوی دیگران دریافت شود، آنچنان که باید قوی و پایدار نخواهد بود.

به عنوان مثال فردی که خودش را به عنوان فرد ارزشمندی نپذیرفته است، ممکن است وقتی در رابطه ای وارد شود، اینگونه به طرز مخربی رابطه و طرف مقابلش را تحلیل کند:

من خودم آدم ارزشمندی نیستم، پس کسی که با من وارد رابطه ای می شود، نمی تواند ادم ارزشمندی باشد.

پس او چه ادم بی ارزشی است که من بی ارزش را برای رابطه‌اش انتخاب کرده است.

برای اینکه درک بهتری از منبع پذیرش داشته باشیم، شاید بتوان خود پذیری را در سطوح مختلفی سطح بندی کنیم.

ما به خودپذیری یا خویشتن پذیری در چهار قدم، نگاهی انداخته ایم.

  • خویشتن پذیری در سطح عدم انکار تنفر از خود
  • خویشتن پذیری در سطح عدم تنفر از خود
  • خویشتن پذیری در سطح پذیرش بخش های مطلوب و نامطلوب وجودمان
  • خویشتن پذیری در سطح در صلح با خود بودن

۱ـ۱ـ۲. قدم اول در خویشتن پذیری چه می تواند باشد؟

قدم اول در خودپذیری شاید می تواند این باشد که آنچه که هستیم و واقعیت دارد را انکار نکنیم.

اگر با خود و یا بخش هایی از خود در جنگ و ستیز و تنفر هستیم، قدم اول این است که این ستیز را انکار نکنیم. این نیز خود یک اقدام در جهت زندگی آگاهانه است؛ زیرا که یک واقعیت را پذیرفته ایم.

۲ـ۱ـ۲. قدم دوم در خویشتن پذیری چه می تواند باشد؟

پس از عدم انکار تنفر از خود، قدم دوم در خویشتن پذیری می تواند پذیرش این نکته باشد که در تنفر و جنگ با خود هستیم.

۳ـ۱ـ۲. قدم سوم در خودپذیری چه می تواند باشد؟

سومین قدم در خود پذیری، پذیریش آن بخش هایی از وجودمان است که نسبت به آن ها تنفر داریم.

در واقع پذیرش آن بخش هایی از وجودمان است که برایمان ناخوشایند است.

به عنوان مثال شاید از اینکه دیگران به ما بگویند تو حسود هستی، ما از حرف آنها بسیار ناراحت شویم.

اگر خود بدانیم که حسود هستیم و این بخش از وجودمان را پذیرفته باشیم؛ احتمالاً آن را انکار نمی کنیم و برای رد اظهار نظر ناخوشایندمان، تلاش و تقلا نخواهیم کرد.

از ظرفی، ما نیز گاهی بخش های مطلوب وجودی خود را نیز انکار می کنیم. چقدر برایمان پیش آمده که دیگرانی از ما تعریف کرده اند و ما دست رد به تعریف و تمجید آن ها زده ایم. به عنوان مثال:

  • شخص الف به شخص ب: تو در انتخاب لباس خیلی خوش سلیقه هستی.
  • پاسخ شخص ب به شخص الف: نه من خوش سلیقه نیستم. شانسی انتخابم خوب شد.

شاید بهتر باشد دقعه بعدی اگر کسی ا ز ما صادقانه و به دور از اقرار، تعریفی کرد، در پاسخ دادن به او عجله نکنیم.

تعریف او را به عنوان یک نوازش خوشایند و سازنده بپذیریم و از آن لذت ببریم و سپس بابت تعریفیش از او سپاسگزاری کنیم.

۱ـ۱ـ۲. قدم چهارم در خویشتن پذیری چه می‌تواند باشد؟

با خود در صلح بودن می تواند آخرین قدم خودپذیری باشد. اینکه نه‌تنها خود را انکار نمی‌کنیم بلکه آنچه هستیم را با تمام وجود می پذیریم و خودمان را همان گونه که هستیم، دوست داریم.

توجه داشته باشیم که در صلح با خود بودن، هرگز به این معنی که ما خود را کامل و بی نقص بدانیم، نیست و هرگز به این معنی که همینی که هستیم باقی بمانیم هم نیست.

قطعاً برای بهبود کیفیت زندگی خود، باید همواره تلاش کنیم تا از آنچه که هستیم، بهتر باشیم و برای اینکه به سمت بهتر بودن حرکت کنیم باید آنچه که هستیم را پذیرفته باشیم و دوست داشته باشیم.

تا نپذیرفته باشیم که گلی در حال خشکیدن است، شاید هرگز برای نجات آن اقدامی نکنیم.

وقتی مادری فرزندش را نوازش خوشایند سازنده ای می دهد، کودک نیز احساس پذیرفته شدن می‌کند که به تقویت عزت نفسش می تواند کمک می‌کند.

وقتی که مهمانی به خانه می آید و او را دعوت می کنیم تا در بهترین نقطه از منزل بنشید، به نوعی به او احترام گذاشته ایم و این پیام را برای او می آورد که در ذهن خود چنین می پندارد که: «من پذیرفته شده ام، پس من انسان ارزشمندی هستم».

۳. افزایش عزت  نفس با احساس مفید بودن

یکی از سریعترین راه های بالا بردن عزت نفس، ایجاد احساس مفید بودن در خود و سپس در دیگران می تواند باشد.

به یاد آوردن لحظاتی که برای دیگران مفید بوده ایم؛ هر چند مقدارش کم باشد، یکی از در دسترسترین و سریعترین راه‌های بهبود عزت نفس است. 

احساس مفید بودن، یکی از منابع قوی در افزایش عزت نفس است.

یکی از ساده ترین و موثرترین و کم هزینه‌ترین راه های تقویت عزت نفس، رسیدن به احساس مفید بودن است.

رسیدن به این احساس میتواند به هیچ عمل فیزیکی یا هیچ ابزاری نیازی نداشته باشد.

کافی است لحظاتی از زندگی خود را به یاد بیاوریم که نسبت به آن احساس مفید بودن به ما دست می دهد.

این یک شروع خوب برای افزایش و تقویت عزت نفس است. احساس مفید بودن میتواند از تاثیر گذاری سازنده انسان بر محبطش نیز حاصل شود.

در واقع انسان در زمانی فرصت احساس مفید بودن را می تواند تجربه کند که در یک تعامل سازنده با محیط و یا دیگران قرار  می گیرد.

احساس مفید بودن برای انسانی که در تعامل سازنده با محیط یا دیگران نیست، چیزی نزدیک به یک توهم ذهنی است.

میزان احساس ارزشمندی ما، از احساس مفید بودن ما نیز تغذیه می شود.

میزان تاثیرگذار بودن و احساس مفید بودن معیار و اندازه مشخصی ندارد و برای هرکس میزان تعریف شده سخصی خودش را دارد.

گاهی فردی با تولید یک محصول با کیفیت، رسیدن به درجه های بالای سیاسی یا مدیریتی برای خدمت به جامعه ای، توجه به فرزندانش و یا انسان های بی سرپرست، به احساس مفید بودن می رسد و گاهی فردی با کاشتن یک گل یا درخت یا لگد نکردن موچه ای یا غذا دادن به حیوانات، احساس مفید بودن می کند.

در واقع جنس احساس ارزشمندی این گونه است. تقریباً مفهومی از نوع تجرد و انتزاعی دارد و قابل اندازه گیری نیست.

در مقابل احساس توانمندی را حداقل کمی می توان اندازه گیری کرد. به عنوان مثال اگر امروز ۵ کلمه انگلیسی جدید یاد گرفته باشیم، قابل اندازه گیری است که امروز توانایی بیش تری نسبت به دیروز در یادگیری کلمات کسب کرده ایم.

اما اینکه بخواهیم میزان ارزشمندی خود را با دیروز مقایسه کنیم تقریباً چیزی قابل اندازه گیری نیست و تنها توسط ادراک شخصی خود میتوانیم آن را بفهمیم و احساس کنیم.

۱ـ۳. مثال برای احساس موثر و مفید بودن

کمک کردن به همسایه‌تان که کیسه های سنگین خریدهایش را به سختی حمل می کند.

جلو میروید و از او می خواهید که اجازه دهد تا به او در حمل کیسه ها کمک کنید.

احساسی که از انجام این کار به شما دست می دهد، احتمالاً بسیار خوشایند خواهد بود.

حتی اگر او درخواست شما را رد کند و اگر کمک کردن به دیگران برای شما یک ارزش باشد،

شما به خاطر قدمی که در جهت عمل به ارزش های خود برداشته اید، به بهبود عزت نفس خود کمک کرده اید.

کمک کردن می تواند یکی از راه های احساس مفید بودن و تاثیرگذار بودن باشد و می تواند منجر به افزایش و تقویت عزت نفس در ما شود.

از طرفی در صورتی که دیگران میخواهند بدون چشم داشتی به ما خدمت یا کمکی برسانند، این فرصت را نیز می توانیم به آنها بدهیم. 

وقتی کاری را خودمان می دانیم که می توانیم انجام دهیم یا می دانیم برای انجامش به کمک دیگران نیاز داریم، پس چرا دیگران را دعوت به کمک کردن نکنیم؟

با دعوت و درخواست کردن از دیگران برای کمک به ما و با با پذیرفتن درخواست کمک دیگران، فرصت مقدس مفید بودن را هم در فرد کمک کننده و هم خودمان ایجاد می کنیم.

وقتی کسی را دعوت به کمک می کنیم یا خود او به کمک ما می آید، می توان اینگونه دید که با پذیرش کمک گرفتن از او چندین اتفاق خوب افتاده است.

اولاً در صورتی که توان انجام آن کار را نداریم ما ضعف خود را پذیرفته ایم (اشاره به اصل پذیرش) که موجب تقویت عزت نفس در ما می شود.

همچنین او (کمک دهنده) نیز در خود احساس مفید بودن می کند و به نوعی موجب تقویت عزت نفسش می شود (حتی اگر خودش از این نتیجه مطلع نباشد).

از طرفی، هم ما باعث شدیم که فردی در خود احساس مفید بودن کند؛ پس این نیز میتواند دلیلی بر مفید بودن و تاثیر گذار بودن ما در بهبود کیفیت زندگی دیگران باشد که این احساس مفید بودن نیز خود موجب افزایش عزت نفس در ما می شود.

از طرفی وقتی از کسی درخواستی می کنیم یا کمکی می خواهیم، پذیرفته شدن درخواستمان از سمت دیگران نیز احساس ارزشمند بودن و پذیرفته شدن را در ما تقویت می کند که به تقویت عزت نفس ما نیز کمک می کند و هم در صورت پذیرش درخواستمان، مهارت و اعتماد به نفس ما در درخواست کردن قویتر می شود. (البته این احتمال وجود دارد که درخواست ما رد شود و باید آگاه باشیم که پاسخ «نه» که دریافت می کنیم به خود ما نیست بلکه به درخواست ما است و نباید بابت «نه» شنیدن، احساس پذیرفته نشدن کنیم).

ایجاد احساس مفید بودن در خود و سپس در دیگران نیز می‌تواند موجب تقویت عزت نفس ما و هم در دیگران شود.

۴. توجه و توسعه دستاوردها یکی از راه های افزایش و تقویت عزت نفس

توصیه می شود برای تقویت عزت نفس ابتدا به سراغ تقویت احساس شایستگی و توانمندی برویم.

زیرا نتایجی که از کار بر روی احساس توانمندی کسب می کنیم ملموس‌تر و قابل درک تر است و سپس به سراغ فعالیت هایی برویم که منجر به تقویت احساس ارزشمندی در ما می شود.

توجه به دستاورد ها و توسعه آنها یکی از راه ها تقویت احساس شایستگی و توانمندی در خود است.

۱ـ۴. افزایش عزت نفس از طریق کسب دستاورد

کسب دستاورد به همه ما کمک می کند تا عزت نفس قوی‌تری در خود بسازیم. اما منظور ما از دستاورد در اینجا چیست؟ منظور ما از دستاورد هر نوع موفقیت شخصی و منحصر به فرد است.

دستاورد برای یک فردی که میخواهد زبان انگلیسی یاد بگیرید شاید همان ۵ کلمه انگلیسی جدیدی باشد که امروز یاد گرفته است.

برای یک دانش آموز میتواند حل مسئله ای که دو، سه روزی برای حل آن وقت گذاشته باشد و برای یک مدیر شرکت میتواند افزایش سهم فروش محصولاتش در بازار باشد و برای یک زن خانه‌دار می تواند پختن یک شام خوشمزه برای مهمانانش باشد.

۲ـ۴. عدم مقایسه موفقیت‌هایمان با دیگران

برخلاف باور عموم، همیشه مقایسه کردن بد نیست.

گاهی ما برای ارزیابی خود و یا توانایی‌هایمان نیاز به مقابسه کردن خود با دیگران و یا گذشته خود داریم. این امر تا حدودی به افزایش عزت نفس ما نیز می‌تواند کمک کند.

اما یکی از بزرگترین عوامل کاهش و تضعیف عزت نفس در ما، مقایسه ناآگاهانه، افراطی و بدون خط و معیارهای درست از دستاورد ها و موفقیت های خود با دیگران و یا حتی گذشته خود، است.

اگر ناآگاهانه و آن هم به صورت ناشیانه به مقایسه خود با دیگران اقدام کنیم، ممکن است که به شدت به عزت نفس خود آسیب بزنیم.

۳ـ۴. تعریف موفقیت‌ها به دست خودمان

اصلا قرار نیست موفقیت هایی که دیگران برای خود تعریف کرده اند و یا جامعه به عنوان ارزش یا موفقیت و دستاورد، معرفی می کند، ما هم آنها را نیز برای خود موفقیتف بدانیم.

هر کدام از ما بهتر است تا موفقیت های شخصی خود را تعریف کنیم که با شرایط و استعدادها و توانایی های ما همخوانی داشته باشد.

از طرفی دیگر، موفقیت های کوچک و بی ارزشی را انتخاب نکنیم که پس از مدتی به خاطر وقت و انرژی که برای تحقق آن صرف کرده ایم، احساس حماقت و ضرر کنیم و یا از یک شرایط بهتری که می توانستیم در زندگی برای خود ایجاد کنیم، بی نصیب بمانیم.

به عنوان مثال شاید، برای شخصی، کسب مدال طلای المپیک در یک رشته ورزشی را برای خود به عنوان یک موفقیت محسوب کند و اتفاقاً این موفقیت هم از طرف جامعه، خانواده و دیگران، به عنوان یک موفقیت بزرگ دیده می شود؛ اما چون این یک موفقیت بزرگ و عامه پسند است، قرار نیست هر کدام از ما، آن را به عنوان یک موفقیت و دستاورد در زندگی، برای خود انتخاب کنیم؛ (حتی اگر کسب مدال المپیک هم علاقه مان نباشد و حتی اگر شرایط رسیدن به آن را هم داشته باشیم، چه برسد به اینکه شرایط رسیدن به آن را هم نداشته باشیم).  

اگر هم به این نکته آگاه باشیم که رسیدن به چنین موفقیتی علاقه واقعیمان است،

باز هم باید شرایط خودمان و بهایی را که در طول مسیر و در نهایت برای به دست آوردنش می پردازیم را بررسی کنیم.

این به آن معنی نیست که موفقیت های بزرگ و دستاورد های بزرگ را انتخاب نکنیم، حرف ما این است که حساب کتاب را برای کسب هر دستاوردی را فراموش نکنیم و هزینه هایی که متحمل خواهیم شد را برآورد کنیم. (این به نوعی بخش از زندگی آگاهانه است).

هر کسی تعریف شخصی خودش از موفقیت را می تواند داشته باشد. هر کسی می تواند دستاوردهای شخصی خودش را داشته باشد.

از نظر ما (رسانه جها‌شو) اینکه بتوانم یک محتوای قوی و کاربردی در مورد افزایش عزت نفس به شما ارائه دهیم، برای ما یک موفقیت است و اینکه بتوانیم به کاربران جهان شو، محتوای و خدمات و محصولات با کیفیت و مفیدی را ارائه دهم که رضایت کاربران را کسب کند، برای ما یک موفقیت بزرگ است.

اینکه بتوانم به رشد، آگاهی و توسعه فردی و اجتماعی انسان های بیشتری کمک کنیم تا زندگی با کیفیت تری داشته باشند، یک موفقیت بسیار بزرگ است. شما هم می توانید موفقیت های شخصی خود را داشته باشید.

موفقیت و دستاورد را خودمان برای خودمان تعریف کنیم.

۴ـ۴. افزایش عزت نفس از طریق کسب مهارت‌ها

یکی دیگر از راه های بالا بردن عزت نفس کسب مهارت است. یکی از عواملی که موجب می شود تا احساس بی ارزشی یا کم ارزشی داشته باشیم، مقایسه مهارت ها و استعدادهای خودمان با دیگران است.

زمانی که متوجه می شویم چیزی از دیگران کمتر داریم.

هر کدام از کارهایی که به سلامت جسم و روان و سلامت اجتماعی ما آسیبی نزند، می تواند پسندیده باشد، اشکال کار از آنجا می تواند باشد که ما مهارت های خود را نادیده بگیریم و آن ها را بی ارزش تلقی کنیم و آنچه را که مردم و جامعه می پسندد را به عنوان یک مهارت ارزشمند حساب کنیم.

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، کسب مهارت علاوه بر اینکه خود نیز یک مهارت است (مهارت یادگیری) و می تواند هم به عزت نفس و هم به اعتماد به نفس ما کمک کند و همچنین کسب خود آن مهارت نیز یک دستاورد است و کسب و توسعه دستاوردها نیز خود یکی از راه‌های بهبود عزت نفس شمردیم.

هر مهارتی که داریم، مهم و ارزشمند است.

۵. زندگی بر اساس اخلاقیات و ارزش‌های شخصی به عنوان یکی از راه‌های عزت نفس بالا

یکی دیگر از منابع افزایش عزت نفس، زندگی بر اساس معیارهای اخلاقی و ارزشهای شخصی است.

شاید این منبع با رعایت خویشتن‌پذیری، قدرت بیشتری پیدا می‌کند. وقتی آنقدر خودمان را پذیرفته‌ایم که بر اساس ارزش‌ها و معیارهای شخصی خود زندگی می‌کنیم. پذیرش ارزش‌هایمان نوعی خویشتن‌پذیری نیز می‌تواند باشد.

زندگی بر اساس ارزش های شخصی و معیاری های اخلاقی می تواند به این معنا باشد که ما بدون آسیب زدن به خود و آنچه که بیرون از ما است، بر اساس معیارهایی زندگی کنیم که برای خود اولویت می دانیم؛ نه بر اساس آنچه که عرف، فرهنگ، قانون و دستورات جامعه، دولت ها و حکومت ها، اجبار کرده‌اند و یا سوق داده می‌شویم.

وقتی بر اساس ارزش های خود زندگی می کنیم، این پیام پنهانی را به خود می فرستیم که: به خود آنقدر باور و اعتبار داریم که طبق سبک و راه و روش خود زیستن، می کنیم.

هرکسی ارزش های خود را دارد. آنچه که برای ما ارزش است، قرار نیست که برای دیگران هم ارزش محسوب شود و آنچه که برای دیگران ارزش محسوب می شود، قرار نیست که برای ما نیز ارزش محسوب شود. ارزش هایی که برای خود تعیین می کنیم، نباید امنیت جانی و روانی خود و دیگران را تهدید کند.

دو نفر که در شرایط یکسانی زندگی می کنند، می توانند ارزش های شخصی متفاوتی و با درجات متفاوتی از هم داشته باشند. 

زندگی بر اساس ارزش های سازنده شخصی می تواند منجر به تقویت عزت‌نفس در ما شود.

۶. مسئولیت‌پذیری در قبال خود و سپس دنیای بیرون، به عنوان یکی از راه‌های افزایش عزت نفس

The role of responsibility in increasing self-esteem

یکی دیگر از منابع افزایش و تقویت عزت نفس، مسئولیت پذیری در برابر خود و سپس دنیای بیرون است. احساس مسئولیت‌پذیر بودن، مستقیم میزان شایستگی ما را درگیر خود می‌کند. فردی خودش را مسئولیت‌پذیر میداند که احساس توانمندی دارد. مسئولیت‌پذیری می تواند در ابعاد مختلف باشد:

  • مسئولیت خواسته ها، اهداف و آرزوهایمان را بپذیریم.
  • مسئولیت سلامتی جسمی و روانی مان را بپذیریم.
  • مسئولیت میزان آگاهیمان را بپذیریم.
  • مسئولیت دوستان و انسان هایی که وارد زندگیمان میشوند را بپذیریم.
  • مسئولیت کیفیت روابطی که داریم را بپذیریم.
  • مسئولیت شرایط زندگی خود را بگذاریم.
  • مسئولیت افزایش عزت نفس خودمان را بپذیریم.

یکی از نکات مهمی که ناتانیل براندن در کتاب شش ستون عزت نفس، درباره پذیرش مسئولیت به آن اشاره دارد این است که «حتی مسئولیت افزایش عزت نفس‌مان را نیز بپذیریم و بپذیریم که هیچکسی به جز خودمان مسئول افزایش آن نیست».

به میزانی که مسئولیت جنبه‌های بیشتری از زندگی خود را می‌پذیریم به همان میزان عزت نفس خود را تقویت کرده‌ایم.

افزایش عزت نفس در کودکان

در اینجا به برخی از راه‌های افزایش عزت نفس در کودکان را می‌توان در دو بند زیر خلاصه کرد:

۱. ارتباط مثبت و حمایتی به عنوان راهی برای افزایش عزت نفس در  کودکان

به کودکان عناوین مثبت و ارزشمندی بدهید و از تلاش‌ها و دستاوردهایشان تعریف کنید.

به حرف‌ها و افکار کودکان گوش دهید و از نظراتشان احترام بگذارید.

فضای خانه را برای بیان احساسات و نیازهایشان باز کنید.

فرصت‌هایی برای همکاری و موفقیت در فعالیت‌ها ایجاد کنید.

۲. توانمندسازی و تقویت مهارت‌ها یکی از راه‌های افزایش عزت  نفس در کودکان

به کودکان فرصت‌های یادگیری و تجربه موفقیت در فعالیت‌ها بدهید.

مهارت‌های جدید را به آن‌ها آموزش دهید و به تمرین و تقویت مهارت‌هایشان تشویق کنید.

به کودکان اجازه دهید تصمیم‌های خود را بگیرند و مسئولیت‌هایی را به آن‌ها واگذار کنید.

در مواجهه با چالش‌ها، آن‌ها را تشویق به استفاده از استراتژی‌های مقابله و حل مسئله کنید.

توجه: این توصیفات به صورت خلاصه است و بهتر است برای درک بهتر این موبضوع به «افزایش عزت نفس کودکان» را مطالعه بفرمایید.

افزایش عزت نفس در نوجوانان

راه‌های افزایش عزت نفس در نوجوانان را می‌توان در دو بند زیر خلاصه کرد:

۱. تقویت هویت و خودشناسی

به نوجوانان کمک کنید تا با شناخت دقیق ارزش‌ها، مهارت‌ها و علاقه‌های خود، هویتشان را تقویت کنند.

از آن‌ها بخواهید بر روی نقاط قوت خود تمرکز کنند و با موفقیت‌هایشان مفتخر شوند.

از نوجوانان در فرایند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی خود حمایت کنید و به آن‌ها اجازه دهید مسئولیت‌هایی را به عهده بگیرند.

فضایی ایجاد کنید تا نوجوانان بتوانند درباره احساسات، انتظارات و اهدافشان صحبت کنند.

۲. ایجاد تجربه موفقیت و پشتیبانی

فرصت‌هایی برای تجربه موفقیت در فعالیت‌ها و طرح‌ها به نوجوانان ارائه دهید.

از پیشرفت و تلاش‌هایشان تعریف کنید و به آن‌ها تبریک بگویید.

با پذیرش خطاها و اشتباهات نوجوانان، از آن‌ها یادگیری و رشد را تشویق کنید.

به عنوان یک پشتیبان، به نوجوانان گوش دهید و از مسائل و نگرانی‌هایشان با احترام بپذیرید.

توجه: این توصیفات به صورت خلاصه است و بهتر است برای درک بهتر این موضوع نوشته «افزایش عزت نفس نوجوانان» را مطالعه بفرمایید.

افزایش عزت نفس در زنان

راه‌های افزایش عزت نفس در زنان را می‌توان در دو بند زیر خلاصه کرد:

۱. خودشناسی و پذیرش خود در بالا بردن عزت نفس

با مطالعه و خودشناسی بیشتر، به شناخت دقیق توانایی‌ها، ارزش‌ها و مهارت‌های خود بپردازید.

خودتان را به شکل کامل قبول کنید و با تمام جنبه‌ها و نقاط قوت و ضعفتان مواجه شوید.

به خودتان ارزش بدهید و به خود احترام بگذارید، با ایجاد مراحل مثبت در روزمره‌تان.

۲. نقش تقویت استقلال و توانمندی‌ها در عزت نفس بالا

خودتان را به عنوان یک فرد استقلال‌طلب و قادر به انجام و مدیریت کارها تصور کنید.

به توانمندی‌هایتان اعتماد کنید و خود را به چالش‌های جدید مواجه کنید.

از فرصت‌هایی برای بهبود مهارت‌هایتان و اکتساب دانش بیشتر استفاده کنید.

به دنبال شغل و فعالیتی باشید که به شما احساس رضایت و ارزشمندی بدهد.

توجه: این توصیفات به صورت خلاصه است و بهتر است برای درک بهتر این موضوع نوشته «افزایش عزت نفس زنان» را مطالعه بفرمایید.

منابع نوشته افزایش عزت نفس

این نوشته گزارشی از بررسی‌های ما بر روی موضوع افزایش عزت نفس از منابع مختلف است. در اینجا به برخی از این منابع اشاره کرده‌ایم.

تمرین عزت نفس و انجام تمرینات عزت نفس برای افزایش عزت نفس

برای تقویت عزت نفستان حداقل یکی از تمرین های زیر را انجام دهید

  1. تمرین مفید بودن کنیم: به اندازه ای که توان دارید اگر فرصتی بافتید به دیگران کمک کنید.
  2. خودپذیری را تمرین کنیم: هرگاه کسی یا شخصی از شما تعریف صادقانه ای کرد، آن را بپذیرید و در دفتری برای خود یادداشت کنید.
  3. خود تحلیلی کنیم: در روز دو بار و هر بار حداقل ۵ دقیقه رفتارهای خود را بررسی کنید و ببینید در کجا و چه زمانی عزت نفس خود را نادیده گرفتید و کار درستی که باید انجام میدادید چه بود (در این تمرین حواستان باشد خود را سرزنش نکنید).

تمرین های بالا را حداقل به مدت یک هفته برای خود انجام دهید. سعی کنیم آنچه که تمرین می کنیم بخشی از سبک زندگی مان شود.

شرکت در گفت‌و‌گو

لطفاً دیدگاه و نظرات خود را در مورد مطالب این نوشته با ما در میان بگذارد و تجربه های خود را از انجام تمرینات جهت افزایش عزت نفس در بخش دیدگاه های همین صفحه برای ما بنویسید.

سوالات‌ متداول

۱. عزت نفس نفس چیست؟

عزت نفس، ارزشی است که به خودمان می‌دهیم و باور به توانایی‌ها و ارزشمندی‌های خودمان را داریم.

۲. چرا افزایش عزت نفس مهم است؟

افزایش عزت نفس می‌تواند تاثیرات مثبت زیادی بر زندگی ما داشته باشد، از جمله بهبود روابط، افزایش اعتماد به نفس، ارائه عملکرد بهتر در کار و موفقیت در زندگی.

۳. چگونه می‌توانم عزت نفس خود را افزایش دهم؟

برای افزایش عزت نفس، می‌توانید با خودشناسی، تمرین خودپذیری، تجربه موفقیت‌ها، توجه به مراقبت از خود و دستیابی به اهداف خود، آن را تقویت کنید.

۴. چگونه می‌توانم از انتقادهای دیگران کمتر تاثیر بپذیرم؟

برای کاهش تاثیر انتقادهای دیگران بر عزت نفس، می‌توانید با تمرکز بر خودتان و توانمندی‌ها و ارزشمندی‌های خود، به نقد سازنده توجه کنید و از پشتیبانی از افراد معتمد و مثبت در اطرافتان استفاده کنید.

۵. چه روش‌هایی می‌تواند به افزایش عزت نفس کودکان کمک کند؟

برای افزایش عزت نفس کودکان، می‌توانید به آنها توجه و عناوین مثبت بدهید، به موفقیت‌هایشان توجه کنید، از آنها بپرسید و به حرف‌هایشان گوش دهید و فرصت‌هایی برای اکتساب مهارت‌ها و توانایی‌هایشان فراهم کنید.

+

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای امنیت، استفاده از سرویس reCAPTCHA گوگل مورد نیاز است که موضوع گوگل است Privacy Policy and Terms of Use.

من با این شرایط موافق هستم .