عزت نفس چیست و بهترین راه های افزایش عزت نفس چه هستند؟
در پاسخ به پرسش عزت نفس چیست؟ میتوان گفت: «عزت نفس به معنی احساس ارزشمندی و احساس شایستگی (توانمندی) داشتن، است». به بیانی ساده، کسی که عزت نفس بالایی دارد؛ یعنی احساس ارزشمندی و احساس توانمندی بالایی نسبت به خودش دارد.
با توجه به آموزههای نفیس دوره عزت نفس و اعتماد به نفس، در ادامه این نوشته بهطور کامل و جامع به نقد و بررسی اهمیت و فواید عزت نفس، معنی عزت نفس و پاسخهای دقیقتری به پرسش عزت نفس یعنی چه و تعریف عزت نفس میپردازیم.
همچنین تفاوتهای عزت نفس با حرمت نفس و اعتماد به نفس و بررسی علائم و نشانههای عزت نفس پایین و راههای تقویت و افزایش عزت نفس و هر آنچه که لازم است تا در باره این موضوع بدانیم،
پرداختهایم.
در این ویدیو به بیانی ساده به سوال عزت نفس چیست؟ پاسخی دادهایم:
فایل صوتی ویدیو تعریف عزت نفس
عزت نفس به زبانی ساده:
عزت نفس یعنی چه با مثال
برای درک بهتر مفهوم عزت نفس از یک مثال ساده استفاده کردهایم؛ اگر چه شاید مثال کاملی نباشد؛ اما قطعاً به شما درک بهتری از این موضوع را میدهد.
فرض کنیم یک دوست، الماس 💎 گران قیمتی که به اندازه یک مشت دست است را به شما هدیه داده تا هر طور که میخواهید از آن استفاده کنید.
آیا شما از این الماس به خوبی مراقبت نمیکنید؟ اگر شما مایل به داشتن چنین هدیهای باشد؛ میتوان گفت: قطعاً بله.
اگر شرایط و توان مراقبت از این هدیه را نداشته باشید؛ آیا آن را به دست هر کسی میسپارید یا آن را صرفاْ به دست کسانی میسپارید که مطمئنید از آن به خوبی مراقبت میکنند؟
هنگامی که قصد فروش الماس را داشته باشید، آیا آن را به قیمت کم میفروشند و یا آن را به ارزش و قیمت واقعیاش میفروشید؟ به احتمال زیاد آن را به قیمت و ارزش واقعیاش خواهید فروخت.
برای درک بهتر مفهوم عزت نفس چیست یا عزت نفس یعنی چه؛ کافی است خودتان را مانند همان الماس ارزشمند و قیمتی بدانید. حال سوالی که پیش می آید این است که:
آیا همانگونه که با این الماس رفتار میکردید، با خودتان هم چنین رفتاری میکنید؟
آیا همانگونه که آن الماس را ارزشمند میدانستید، خودتان را هم ارزشمند میدانید؟
آیا همانگونه که الماس را توانمند (در پولدار کردنتان) میدانستید، در بیشتر جنبههای زندگی، خودتان را هم توانمند میدانید.
آیا همانگونه که از آن الماس مراقبت میکردید، در هر لحظۀ زندگیتان با همان کیفیت از خودتان هم از خود مراقبت میکنید؟
آیا زمان و فرصتی که برای زندگی دارید را ارزشمند میدانید؟
آیا روابطی که در آن هستید را ارزشمند میدانید؟
آیا جسم و ذهن خود را ارزشمند میدانید؟
آیا درآمد و ثروتی که دارید را ارزشمند میدانید؟
شاید پاسخ به این پرسش ها ما را کمی به فکر فرو ببرد که آیا آنگونه که باید ما قدر خود را دانستهایم، آیا آنگونه که باید با خود رفتار کردهایم یا نه؟
فایل صوتی ویدیو:
پرسشهای بیشتری که ما را به درک بهتر عزتنفس، نزدیکتر میکند.
ایا لحظاتی بوده که احساس کنید که نمیدانید که هستید و چه از زندگی میخواهید؟
ایا لحظاتی بوده که احساس حماقت کنید؟
آیا لحظاتی بوده که نمی دانستید که دلیل اتفاقات خوشایند و ناخوشایند زندگیتان چیست؟
آیا لحظاتی بوده که خودتان را گناه کار بدانید، احساس سرخوردگی کنید و یا خود را بیش از حد سرزنش کرده باشید؟
آیا لحظاتی بوده که احساس کنید دیگران از شما خوشبختتر و یا تواناتر و یا بهتراند؟
آیا لحظاتی بوده که به دیگران حسادت کنید و حتی دوست داشته باشید اتفاق بدی برایشان بیفتد؟
آیا لحظاتی بوده که احساس کنید فرد بی ارزشی هستید؟
آیا لحظاتی بوده که احساس کنید زیبا و جذاب نیستید؟
آیا لحظاتی بوده که احساس کنید انسان دوست داشتنی نیستید؟
آیا لحظاتی بوده که در اعتراض به موضوعی که ناخوشایندتان بوده، اجتناب کرده باشید و یا تهاجمی رفتار کرده باشید؟
آیا لحظاتی بوده که جلوی ابراز احساسات خود (از قبیل غم، شادی، خشم، ترس) را گرفته باشید؟
آیا لحظاتی بوده که وارد رابطه ای ناسالم شده باشید؟
آیا لحظاتی بوده که خود را از یک سری از لذت های زندگی محروم کنید؟
آیا لحظاتی بوده که خود را فدای دیگران کرده باشید و یا به خاطر کمک به دیگران خودتان را به دردسر انداخته باشید؟
آیا لحظاتی بوده که به درخواست دیگران نتوانستید «نه» بگویید؟
آیا لحظاتی بوده که نتوانستید درخواتستتان را به دیگران بگوید؟
آیا لحظاتی بوده که خودتان را نادیده بگیرید و آنگونه که دیگران میپسندند باشید؟
آیا لحظاتی بوده که احساس ناتوانی در ادامه زندگی به شما دست بدهد؟
آیا لحظاتی بوده که …
اگرچه این سوالات به صورت کلی هستند؛ اما اگر بیشتر پاسخهایتان به آنها «بله» است؛ شاید میتواند به این معنا باشد که باید به عزت نفس خود توجه بیشتری داشته باشید.
شاید مانند آن الماس، هنوز خودتان را ارزشمند ندیدهاید. شاید به قیمت و جایگاه (لیاقت واقعی) خود هنوز پی نبردهاید و در واقع هنوز آنگونه که باید نسبت به خود احساس ارزشمندی و احساس شایستگی (توانمندی) نمیکنید.
برای اینکه درک عمیقتری از معنی عزت نفس و پاسخ به پرسش عزت نفس یعنی چه یا عزت نفس چیست؛ به دست بیاوریم نیاز است تا از نظر روانشناسان و محققان این حوزه، این موضوع را نیز بررسی کنیم.
تعریف عزت نفس از نظر روانشناسان و محققان این حوزه
تعریفی که در ابتدای این نوشته ما آن را خلاصه و به بیانی سادهتر ارائه کردیم، طبق نظریه دوعاملی عزت نفس و اقتباس از کتاب بهبود عزت نفس، نوشته کریستوفر جی مراک است که یکی از دقیقترین و جامعترین تعاریف در این حوزه است.
یکی دیگر از تعاریف مهم، تعریف ناتانیل براندن، نویسنده کتاب روانشناسی عزت نفس یا همان «شش ستون عزت نفس» است.
این نویسنده یکی از مروّجان این حوزه در جامعه آمریکا و در سراسر دنیا بوده است و البته یکی از کسانی است که تلاش کرده تا عزت نفس را از یکسری از کلی گوییها و تعاریف بیش از حد ساده شده، محافظت کند.
ناتانیل براندن، در کتاب شش ستون عزت نفس، اینگونه تعریف کرده است:
عزت نفس: «اعتماد به توانایی خود در اندیشیدن است. اعتماد به توانایی خود به کنار آمدن با چالشهای اولیه زندگی است.
اعتماد به حق خود، برای موفق و شاد بودن است. احساس ارزشمند بودن و شایسته بودن است. داشتن حق ابراز نیازها و خواستههاست. ابراز میل رسیدن به ارزشها و برخوردار شدن از ثمرات تلاشهای خویشتن است».
برای توضیحات تکمیلی باید اشاره کنیم که عزت نفس بیشتر از آنکه یک تعریف باشد، میتواند یک مفهوم باشد.
روانشناسان و متخصصین این حوزه، ظاهراً هنوز به یک تعریف جامع و یکسانی در این مورد نرسیدهاند، زیرا هر کدام تعریفهای متفاوتی را ارائه دادهاند.
اگرچه تعریفهایی که ارائه شده، بسیار مشابه و نزدیک به هم هستند؛ اما اگر بخواهیم آن را در قالب فقط یک تعریف یا یک جمله خاص، بیان کنیم، قطعاً خود را از درک درست آن محروم کردهایم.
عزت نفس بیشتر به درک و فهم ما از خودمان و دنیایی که در آن زندگی میکنیم، ارتباط دارد.
به همین دلیل است که در سایت جهانشو، نوشتههای مربوط به این موضوع را در دستهبندی «بهبود ذهن» جایی که به ذهن، عقل، تفکر، باورها و درک و فهم ما مربوط است، قرار دادهیم.
بنابراین سعی میکنیم که در این نوشته، یک نگاه عمیقتر و همهجانبهای به این موضوع داشته باشیم. در این صورت است که به شناخت و درک بهتری از معنی عزت نفس نزدیکتر میشویم.
پس از شما میخواهیم که حداقل تا انتهای این نوشته با ما همراه باشید.
اگر چه میدانیم که احتمالاً این نوشته برایتان طولانی بنظر برسد؛ بنابراین پیشنهاد ما این است که برای اینکه کیفیت مطالعهتان حفظ شود، میتوانید هر نیم ساعت، ۵ دقیقه به چشمان خود استراحت دهید و دوباره به ادامه مطالعه خود بپردازید.
عزت نفس به معنی احساس ارزشمندی و احساس شایستگی (توانمندی) داشتن، است.
توصیه جدی در به کارگیری مباحث این نوشته در زندگی
پیشنهاد ما این است تا زمانی که موضوعات این نوشته به تسلط، درک و آگاهی کافی دست نیافتهاید و اگر در شرایطی اضطراری قرار ندارید؛ لطفاً از ایجاد هرگونه تغییرات آنی در شخصیت و جنبههای مختلف زندگیتان، جداً خودداری کنید.
در غیر این صورت احتمال دارد در حداقلترین حالت ممکن، امنیت روانی و اجتماعی خود و دیگران را به خطر بیندازید.
سعی کنید روزانه حداقل ۲۰ دقیقه و حداقل به مدت یک ماه، برای کسب اطلاعات و مطالعه در زمینه عزت نفس و یا هر موضوع دیگری که به زمینه رشد و توسعه فردی مربوط است، وقت بگذارید.
سپس آرام آرام شروع به ایجاد تغییرات حساب شده، در شخصیت و زندگی خود کنید.
در غیر این صورت حتماً برای هرگونه تغییراتی از یک مشاور و یا مربی زندگی مجرب، راهنمایی و کمک بگیرید.
از ایجاد تغییرات آنی و غیر ضروری در شخصیت، روابط و دیگر جنبههای زندگی خود، پرهیز کنیم.
نقش احساس ارزشمندی در تعریف عزت نفس چیست؟
احساس ارزشمندی به زبان ساده یعنی: من خودم، پیش خودم چقدر ارزش و اعتبار دارم؟
احساس ارزشمندی میتواند به این معنا باشد که من تمام وجودم را ارزشمند بدانم. به عبارتی دیگر:
آیا حاضر هستم برای خودم شادی، سلامتی، آرامش، رفاه مالی، بخواهم و در جهت تحقق آنها تلاش کنم؟
آیا برای خودم آنقدر ارزش قائل هستم که برای آیندهام برنامهریزی و تلاش کنم؟
آیا برای خودم آنقدر ارزش قائل هستم که بر اساس ارزشهای اخلاقی (سازنده) خودم، زندگی کنم، در حالی ک جامعه و دیگران مرا به سمت ارزشهای دیگری سوق میدهند؟
آیا برای خودم آنقدر ارزش قائل هستم که به سبک دلخواهم (سازنده) زندگی کنم، حتی اگر اطرافیانم از این انتخابم از من ناراحت شوند؟
احساس ارزشمندی، میتواند آن لحظه باشد که من بین احساس رضایت خود یا دیگران، خودم را انتخاب کنم. البته به شرطی که این انتخاب، برایم سازنده باشد.
کسی که خودش و دنیای درونش را ارزشمند میداند، دنیای بیرون از خود را هم ارزشمند میداند.
نقش احساس شایستگی و احساس توانمندی در تعریف عزت نفس چیست؟
ظاهراً احساس توانمندی در زبان فارسی، معنی نزدیکتری به کلمه شایستگی دارد.
به عنوان مثال: اگر من بتوانم دو کلمه انگیسی یاد بگیرم، در انگلیسی و یادگیری زبان انگلیسی کمی توانمندتر شدهام، اما به این معنی که من در درس دادن زبان انگلیسی شایستگی و صلاحیت لازم را داشته باشم، نیست.
به همین دلیل است که ما در پروسه تقویت عزت نفس به احساس توانمندی بیشتر از احساس شایستگی وزن میدهیم و احساس توانمندی را به جای احساس شایستگی و گاهی در کنار آن استفاده میکنیم.
احساس توانمندی به زبان ساده به این معنی میتواند باشد که: من خودم را به طور کل چقدر توانمند و قادر میدانم؟
آیا به تواناییها و استعدادهای ذاتیام ایمان دارم؟ آیا به عملکرد بدنم و تواناییام در ادامه زندگی ایمان دارم؟
آیا ذهنم را هوشمند و توانا در یادگیری و فهمیدن، حل مسئله و دیگر موضوعات توانمند میدانم؟
منظور از احساس توانمندی، آن ایمان و باوری است که به تواناییهایی که در وجودم دارم است. حتی تواناییِ توانمند شدن.
احساس توانمندی داشتن نیز به این معنا هم میتواند باشد که در بیشتر جنبههای زندگیمان، خود را فرد توانمندی بدانیم.
خود را فردی بدانیم که توانمندیِ توانمند شدن را دارد. خود را توانمند در تحقق خواستههای سازنده، خود بدانیم.
خود را توانمند در تحقق حقوق خود بدانیم. خود را توانمند در بهتر کردن زندگی خود بدانیم.
خود را توانمند در رشد و توسعه خود بدانیم. خود را توانمند در بهتر کردن زندگی خود و دیگران بدانیم.
عزت نفس یک نیاز اولیه، اضطراری و فوری برای انسان است. ناتانیل براندن
فرق عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
از نظر تیم تحقیق جهانشو، ظاهراً روانشناسان و محققین این حوزه، تمایل بیشتری به صحبت کردن درباره موضوع عزت نفس دارند.
به این دلیل که ظاهراً آنها اعتماد به نفس را یکی از نتایج عزت نفس بالا، میدانند.
اعتماد به نفس به معنی اعتماد به خود است؛ اما جنس این اعتماد بیشتر از جنس اعتماد به مهارتها و تواناییها و تجارب است.
عزت نفس به درک و فهم ما از تمام ابعاد وجودیمان و دنیایی که در آن زندگی میکنیم، مربوط است. در واقع میزان اعتباری که پیش خودمان داریم، است.
فردی که عزت نفس قوی دارد به احتمال زیاد از اعتماد به نفس قوی هم برخوردار است.
در مقابل فردی که عزت نفس ضعیفی دارد، احتمالاً اعتماد به نفس ضعیفی هم برخوردار باشد، البته شاید در رفتارش اینگونه بروز ندهد.
اعتماد به نفس بیشتر از جنس مهارت و تجربه و دستاورد است. به همین دلیل میزان اعتماد به نفس یک فرد به میزان و توانایی یک فرد در یک تجربه یا یک مهارت بستگی دارد. این موضوع را با یک مثال ساده بیان میکنیم.
همه ما به یاد داریم زمانی که در دوران مدرسه اگر در درسی مهارت داشتهایم، وقتی که معلم از بچهها سوالی میپرسید، احتمالا جزء اولین نفراتی بودیم که دستمان را برای جواب دادن بالا می بردیم.
این مربوط به احساس اعتماد به نفس ما در پاسخ به سوالی که معلم میپرسید، است.
اگر با تشویق معلم مواجه میشدیم، ممکن بود تا بعدها یک احساس خوبی نسبت به خود داشته باشیم و شاید گاهی این فخر را به دیگران میفروختیم که در فلان درس قوی هستیم.
این اقدام ما به دلیل مهارتمان در آن درس بود؛ اما اگر آن درس را بلد نبودیم چه؟ احتمالا سعی میکردیم که تا خود را از دید معلم پنهان کنیم.
در همین حال دانش آموزی که عزت نفس قوی دارد، اگر پاسخ سوالی را میدانست که به سادگی مانند دیگران از معلم فرصت پاسخ دادن می گرفت و اگر پاسخ سوال معلم را نمیدانست، با صراحت به معلم خود توضیح میداد که جوابش را بلد نیست.
و یا فردی را در نظر بگیرید که به حوزه مد و زیبایی علاقهمند است و زیبایی و جذابیت ظاهری دارد؛ اما از اینکه وارد مسیر علاقهاش شود ولی پذیرفته نشود، تردید بسیاری دارد.
یا فردی که مهارت خوانندگی دارد و میتواند مخاطبان را مجذوب خود کند؛ اما گاهی که پای میکروفن میرود، به محبوب بودن خود برای طرفدارانش به شدت تردید میکند و احتمالاً این دیدگاه روی کیفیت کار او اثر منفی میگذارد.
گاهی افرادی که ضعف عزت نفس دارند؛ اما به گونهای رفتار میکنند که گویی دارای اعتماد به نفس قوی هستند.
چنین فردی که در عین عزت نفس ضعیفش، اعتماد به نفس بالایی را از خود نشان میدهد، احتمالاً سعی می کند تا میزان خلاء ناشی از عزت نفسش را با تکیه بر اعتماد به نفسش پوشش دهد.
اما این شیوه پایدار نخواهد بود و معمولاً در بلند مدت نتایج نامطلوبی برای او خواهد داشت.
برای شناخت و درک این موضوع افرادی را به یاد بیاورید که ارزش و اعتبار خود را بیش از هر چیز دیگری به یک عامل بیرون از خود مثلاً به یک توانایی خاص یا پست یا جایگاه شغلی یا نژاد یا قومیتی که به آن تعلق دارند، گره زدهاند.
در واقع چنین افرادی اگر ارتباط خود با آن عامل بیرونی را از دست بدهد، گویی که همه هستیشان را از دست دادهاند و احتمالاً دچار یک فروپاشی شدید درونی و رفتاری میشود.
چنین افرادی ظاهراً به دلیل ضعف عزت نفس، یک لباس به رنگ اعتماد به نفس برتن کردهاند که فکر میکنند مقاوم و محکم است؛ اما این لباس و این اعتماد به نفسِ بدون عزت نفس، یک تَبل تو خالی بیش نیست.
برای درک بهتر این موضوع افراد مشهور و یا ثروتمندی را به یاد بیاوردید که جایگاهی که خود را موفق میدیدند سقوط کردند.
آنها با پایان یافتن دوره شهرتشان و یا از دست رفتن ثروتشان یا از بین رفتن جذابیتهای ظاهری و زیباییشان، از لحاظ مالی، ذهنی و جسمی، روابط و شرایط زندگی به جایگاهی سقوط کردند.
اتفاقی که شاید کمتر کسی فکرش را هم نمیکرد.
این بدان معنا نیست که افراد با عزت نفس قوی، دارای اعتماد به نفس نیستند.
اتفاقاً اعتماد به نفس فردی که دارای عزت نفسی قوی است، اصیلتر، پایدارتر، سازندهتر و قویتر نیز است.
برای درک بهتر این نکته افرادی را به یاد بیاوردید که به عنوان مثال شهرت یا زیبایی یا مقام و جایگاه یا روابط و دوستانشان و یا هر آنچه که یک عامل بیرونی بوده را از دست دادهاند.
شاید برای مدتی دچار فروپاشی در زندگی خود نیز شده باشند؛ اما پس از مدتی دوباره توانستند روند صعودی در زندگی خود پیش بگیرند و خودشان را به همان سطح قبلی و یا حتی جایگاهی بهتر از قبل برسانند.
یکی از مهمترین عوامل این بازگشت در زندگی چنین افرادی، عزت نفس قوی آنها بوده است.
ما در نوشته «تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس» به طور مفصل و جامع به تفاوت بین این دو موضوع پرداختهایم. در این نوشته به نکات بسیار مهمی در این مورد اشاره کردهایم.
پیشنهاد میکنیم اگر این موضوع برایتان اهمیت دارد، حتماً سری به این نوشته بزنید.
اعتماد به نفس یکی از نتایج عزت نفس است و اعتماد به نفس بدون آن، یک تَبل تو خالی است.
آیا در دنیا، کسی هست که عزت نفس نداشته باشد؟
لطفاً به این عبارت توجه کنید: «من عزت نفس ندارم». شاید خیلی از ما به طور ناخودآگاه از این عبارت بارها استفاده کرده باشیم؛ اما این جمله نمیتواند جمله درستی باشد. ظاهراً هیچ انسانی نیست که به طور کامل عزت نفس نداشته باشد.
هر کدام از ما در مواردی با توجه به شرایطی که در آن زندگی میکنیم، داری سطحهای متفاوتی از عزتنفس هستیم. با بیان چنین عبارتهایی به نوعی محکوم به نادیده گرفتن جنبههای مفید وجودی خود میشویم.
مثلاً: اگر در جایی شرایط درخواست کردن بود و نتوانستیم درخواست خود را بیان کنیم، نیازی نیست به خودم چنین برچسبی را بزنیم.
بلکه عبارت صحیح میتواند چنین ساختاری داشته باشد: «من در آن لحظه در مورد بیان خواسته ام، عزت نفس پایینی داشتم».
اگر اینگونه به میزان عزت نفس خود نگاه کنیم، متوجه میشویم که به نوعی آن نسبت به موضوعات و شرایط مختلف همیشه یک سطح و مقدار مشخص و ثابتی نداشته است.
به نوعی میتوان گفت که اندازهگیری عزت نفس لحظهای است. یعنی عزتنفس ما در هر لحظه و شرایطی از زندگیمان میتواند در سطحی متفاوت باشد، گاهی ضعیف یا گاهی قوی.
آیا گفتن عزتنفس بالا یا عزتنفس پایین، درست است؟
گاهی میزان عزت نفس خود را با کلماتی مانند «بالا» یا «پایین» بیان میکنیم که اشتباه هم نیست.
اما در اینجا سعی میکنیم تا آنجا که ممکن است میزان عزتنفس خود را که چیزی شبیه شدّت است با کلماتی همچون «عزتنفس قوی» و یا «عزت نفس ضعیف» بیان کنیم.
از نظر ما جنس عزت نفس، بیشتر به یک نیرو یا انرژی قوی یا ضعیف میتواند شبیه باشد تا به یک سطح با درجه کم یا زیاد یا ارتفاع با ندازه های بالا یا پایین.
اما شما هر اصطلاحی را که برایتان راحتتر است میتواندی استفاده کنید به شرطی که در فهم و معنایش تغییری ایجاد نکند.
بنابراین میتوانیم بگوییم که هرکدام از ما یک سطح عمومی از عزت نفس را داریم که سطح عمومی آن میتواند میانگینی از عزت نفسهای لحظهای ما در یک بازه زمانی مشخص باشد.
در این صورت است که میتوانیم میزان عزت نفس عمومی خود را اینگونه بیان کنیم، مثلاً: «عزتنفس عمومی من نسبت به ماه پیش، ضعیفتر و یا قویتر بوده است».
برای تعیین میزان عزت نفس، روشها و تستهایی وجود دارد که توسط پیشتازان حوزه روانشناسی عزتنفس، طراحی و در دسترس عموم قرار داده شده است که در انتهای همین نوشته به آنها اشاره کردهایم.
آیا عزتنفس همه چیز است؟
شاید به صورت اغراق آمیزی از طریق مختلفی شنیده باشیم که عزتنفس همه چیز است و همه خوشبختی و موفقیت در زندگی به میزان عزت نفس ما بستگی دارد.
اما ما اینجا هستیم که تعبیر و درک درستی از عزتنفس را نیز ارائه دهیم و بگوییم عزت نفس تنها همه چیز نیست؛ ولی موضوع بی اهمیتی هم نیست. شاید مثال اتومبیل به درک بهتر این موضوع کمک کند.
همه ما میدانیم که اتومبیل از بخشهای مختلفی تشکیل شده است. نمیتوانیم بگوییم که اتومبیل فقط از چرخ تشکیل شده یا مثلاً بگوییم اتومبیل فقط از شاسی تشکیل شده است.
در مورد اهمیت عزت نفس شاید بشود اینگونه مثال زد که نبود عزتنفس در انسان مانند خراب بودن موتور اتومبیل است. کار میکند اما نه با کیفیت و به زودی یا خرابتر میشود و یا از کار خواهد افتاد.
در نبود عزتنفس شاید انسان همان لحظه مرگ را تجربه نکند؛ اما قطعاً انسان بدون عزت نفس، زندگی از جنس مرگ را تجربه خواهد کرد.
در واقع عزت نفس در تمام جنبههای زندگی ما نقش اساسی و پر رنگی دارد؛ اما اینکه بخواهیم همه عوامل خوشبختی در زندگی را فقط به عزتنفس گره بزنیم به نوعی نادیده گرفتن عوامل تعیین کننده دیگر در خوشبختی و کیفیت زندگیمان است.
میزان خوشبختی، آرامش، سلامتی، ثروت و کیفیت روابطمان، رابطه مستقیمی با میزان عزت نفسمان دارد؛ اما فقط عزتنفس نیست که نقش تعیین کننده داشته باشد.
عوامل دیگری از جمله شرایط بیولوژیکی، خانواده، جامعه، فرهنگ و بسیاری از مهارتهای فردی و ارتباطی در میزان کیفیت زندگی ما نیز تاثیر دارد.
اما عزت نفس به صورت ریشهای ارتباط مستقیمی با تمام جنبههای زندگی، میزان احساس خوشبختی و رضایت از خود، دارد.
میزان احساس رضایت از خود و خوشبختی، به میزان عزت نفس ما بستگی دارد.
علائم و نشانه های عزتنفس پایین چه هستند؟
افرادی که دارای عزت نفسی ضعیف هستند، از نظر ما برخی الگوهای فکری و رفتاری را به صورت افراطی دارا هستند.
بسیاری از نشانههای دیگر که در نوشته «نشانه های عزت نفس پایین»، به طور اختصاصی به این موضوع پرداختهایم.
اما در اینجا مواردی را به صورت اشاره و به زبانی عامیانه آوردهایم، به عنوان مثال:
برخی از علائم فکری ناشی از کمبود عزتنفس
به گونهافراطی بر افکار منفی خود توجه دارند و آنها را بیش از حد واقعی میپندارند.
حرمت نفس ضعیفی دارند، چه در گفت و گوی ذهنی و چه بیانی، با خود و دیگران از کلمات و ادبیات محترمانهای استفاده نمیکنند.
خود را انسان ناتوان و ضعیفی میدانند.
خود را انسان ارزشمندی نمیدانند.
قدرت تجسم ضعیفی دارند و نمیتوانند تجسم های لذتبخشی را برای لحظاتی طولانی برای خود داشته باشند.
به دنبال کسب مهارت نیستند و یا در صورت دارا بودن مهارت، استعداد و تواناییهایی، آنها را ارزشمند نمیدانند.
گاهی خودشان را به عنوان یک قطعه، شی و انسان مصرفی میبینند.
در یک یا چندین مورد دارای تعصبهای افراطی هستند.
به گونهای ناشیانه در مورد خود و دیگران قضاوتهای افراطی میکنند.
معمولاً به بیشتر جنبههای زندگی و فردی، نگاههای صفر و یکی، خوب یا بد، سیاه یا سفید و … دارند.
در تفکیک احساسات خود از رویدادها و تجربههای زندگیشان، ضعیف هستند.
معمولاً بر روی نقاط ضعف خود توجه دارند و نمی توانند نقاط مثبت خود را هم به اندازه کافی بپذیرند.
همچنین در مواردی بر روی نقاط مثبت خود بیش از حد توجه دارند و نمیتوانند نقاط منفی خود را بپذیرند.
در مورد تواناییها و مهارتها و جنبههای مختلف شخصیتی خود، تخمینهای اشتباه با شدت بالا هستند.
معمولاً از حق و حقوق فردی و اجتماعی خود آگاهی کمی دارد و تلاشی برای کسب آگاهی نمی کنند.
به نسبت دیگران بیش از حد خود را سرزنش می کنند.
دارای احساس گناه هستند و به نسبت دیگران بیش از حد در این احساسات منفی به سر می برند.
برخی از علائم رفتاری ناشی از کمبود عزتنفس
در گفت و گو با دیگران ادب و احترام را رعایت نمی کنند.
به طور افراطی کار میکنند و در پی کسب اعتبار بیشتر صرفاً از طریق کار کردناند.
در مواردی به طرز افراطی خجالتیاند.
بیشتر مواقع در بیان و کنترل احساساتشان ضعیف هستند.
معمولاً به صورت ناخودآگاه خود را در معرض قضاوتِ اشتباهِ دیگران قرار میدهند.
به طرز افراطی حسادت میکنند.
دیگران را تحقیر و تمسخر میکنند.
مهارتها و ارزشهای دیگران را نادیده میگیرند.
در پذیرش و پاسخ به انتقادهایی که دریافت میکنند، بسیار ضعیف هستند.
در برخورد با تضاد ها و تعارضات، بیش از حد منفعل و یا بیش از حد تهاجمی رفتار می کنند.
از خودپذیری قابل توجهی برخوردار نیستند و معمولاً نقاط منفی و یا مثبت خود را آنگونه که باید نمیپذیرند.
از رفتار و گفتار دیگران برداشت های افراطی دارد و معمولا به خود میگیرد.
در بسیاری از موارد خودشان را مقصر میدانند حتی اگه مواردی باشند که به آنها مربوط نباشد.
دارای نوسانات احساسی شدیدی و افراطی هستند. مثلاً: ناگهان خشمیگن و ناگهان خوشحال میشوند.
توانایی ضعیفی در بیان خواستههای خود دارند.
ازخودگذشتگی و فداکاری های بیش از حدی دارند.
مسئولیتپذیر نیستند و معمولاً به دنبال یک مقصر غیر از خود و یا شریک هستند.
عزت نفس یکی از اساسیترین نیازهای اولیه انسان است. ناتانیل براندن
چه عواملی باعث کمبود عزتنفس میشوند؟
اولین جایی که معمولاً عزت نفس ما سرکوب میشود، متأسفانه معمولاً در خانواده و محیطی که در آن بزرگ شدهایم و سپس اجتماع و مدرسه اتفاق افتاده است.
نادیدهگرفتهشدنِ احساسات، خواستهها، ارزشها، نیازها، استعدادها و تواناییهای ما، توسط والدین و یا جانشینان آنها، اولین ضربههای سنگین به عزت نفس ما را وارد کرده است.
اگرچه که این آسیبها معمولاً ناآگاهانه و غیر عمدی ممکن است صورت گرفته باشند و بیشتر به دلیل شیوه نامناسب تربیتی و عدم آگاهی آنها از اهمیت و تاثیر عزت نفس بر کیفیت زندگی انسان، بوده است.
ما در نوشته «عزت نفس در کودکان» به نکات بسیار مهمی اشاره کردهایم که اطلاعات بیشتری از شکلگیری عزت نفس در کودکان و راههای افزایش عزتنفس در کودکان را ارائه دادهایم.
اگه به دنبال افزایش عزت نفس فرزندان خود هستید، پیشنهاد میکنیم که این نوشته را حتماً مطالعه کنید.
چه عواملی باعث افزایش عزت نفس ما میشوند؟
عزت نفس ما رابطه مستقیمی با ادراک ما از خودمان دارد. طبیعی است که هر چقدر ما درک درستی از خود داشته باشیم و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشیم به تقویت آن ما کمک بسیاری میکند.
این که احساس کنیم که دوست داشتنی هستیم و برای دیگران ارزشمند هستیم، بسیار زیاد به عزت نفس ما کمک می کند.
همچنین وقتی که برای خواسته یا هدفی تلاش می کنیم و موقعی به آن خواسته دست پیدا میکنیم به نوعی موفق شویم، به شدت باعث تقویت عزت نفس ما میشود.
در اینجا به شش مورد از موثرترین عوامل افزایش عزت نفس اشاره کردهایم:
زندگی آگاهانه
خودپذیری و پذیرفته شدن
احساس مفید بودن
توجه و توسعه دستاوردهای شخصی
زندگی بر اساس اخلاقیات و ارزش های شخصی
مسئولیت پذیری در قبال خود و سپس دیگران
در نوشته «افزایش عزت نفس» به طور اختصاصی به این موضوع پرداختهایم و به نکات بسیار مهمی پرداختهایم که به ما میگوید: چگونه به کمک هرکدام از این موارد گفته شده، آن را در خود افزایش دهیم.
اگر به دنبال تقویت عزت نفس خود هستید، پیشنهاد میکنیم که این نوشته را حتماً مطالعه کنید.
آیا عزتنفس زیاد ضرر دارد؟
همانطور که اشاره کردیم عزت نفس به میزان درکی که از خودمان دارمی بستگی دارد.
طبیعی است هر چقدر درک درست تر از خود داشته باشیم، هرچقدر بیشتر و صحیحتر خودمان را بشناسیم و باور کرده باشیم بهتر میتوانیم روی خود تسلط داشته باشیم و در مورد خود تصمیم بگیریم.
برای درک بهتر این موضوع اگر عزت نفس را مثل سلامتی فرض کنیم، نمی توان گفت که سلامتی زیاد ضرر داشته باشد.
عزت نفس هم هرچه زیاد تر یا قوی تر باشد، نه تنها مضر نیست، بلکه بسیار عالی هم است.
عزت نفس با خودپسندی چه تفاوتی دارد؟
فردی که عزت نفس سالمی دارد، هم خودش و هم دیگران را ارزشمند میداند. اما فرد خودپسند، خودش را بیشتر از همه ارزشمند می داند. او نیز به ارزش های دیگران توجهی ندارد و خودش را مهم میداند.
عزت نفس با غرور چه تفاوتی دارد؟
عزت نفس به معنی این است که من انسان ارزشمندی هستم و تو هم انسان ارزشمندی هستی.
اما فردی که غرور دارد، خودش را ارزشمند نمی داند و سعی می کند با پایین کشیدن ارزش دیگران، با تحقیر و یا توهین به آنها، خودش را ارزشمند نشان دهد.
اعتماد به نفس بیش از حد آیا مضر است؟
با توجه به موضوع قبلی شاید این سوال پیش بیاید که اگر عزت نفس هرچه زیادتر باشد، خوبتر است؛ پس آیا اعتماد به نفس هم هرچه بیشتر باشد، بهتر است؟ پاسخ این سوال، بله است.
همانطور که در این نوشته در بخش فرق بین عزت نفس و اعتماد، به نفس اشاره کردیم؛ اعتماد به نفس، بیشتر با مهارتها و تواناییهای ما ارتباط دارد.
هرچه شناخت بیشتری نسبت به تواناییهای خود داشته باشیم و این تواناییها را بهتر و با کیفیتتر کنیم و هم تعداد این مهارتها را در خود بیشتر کنیم، میتواند به اعتماد به نفس ما بیفزاید.
چنین اعتماد به نفسی که همراه با شناخت است، هرچه بیشتر باشد، بسیار خوب و عالی است.
اعتماد به نفس کاذب چیست؟
اگر ما درک درستی از میزان توانایی و مهارتها و استعدادهای خود نداشته باشیم، دچار اعتماد به نفس کاذب خواهیم شد، که نهتنها مضر است؛ بلکه ممکن است به عزت نفس ما نیز آسیب بزند.
اگر عواملی که باعث کاهش عزت نفس در ما شدهاند را برطرف کنیم، آیا عزتنفس ما قوی میشود؟
برای جواب این سوال به این مثال توجه کنید. فرض کنیم که یک لیوان پر از آب گلآلود داریم؛ آیا با خالی کردن آب گل آلود، لیوان ما پر از آب تمیز میشود؟
قطعاً خیر. پاسخ این است که لیوان فقط خالی شده، همین. برای اینکه آب تمیز داشته باشیم، حال باید لیوان خود را از آب تمیز پر کنیم.
این نگاه که با انجام اعمالی برخلاف آنچه که عزت نفس ما را تخریب و تضعیف کرده است، میتوانیم آن را در خود افزایش و تقویت کنیم، یک نگاه ساده انگارانه است.
اگر ما عزت نفس ضعیفی داریم، با رفع عواملی که باعث تضعیف آن در ما شدهاند، تازه به نقطه صفر میرسیم و تازه کار اصلی ما شروع میشود و باید به مواردی بپردازیم که به تقویت و افزایشش در ما کمک میکند.
مثل مسافری که مسیری را اشتباه رفته، حال باید آن مسیر را برگردد.
برای افزایش عزت نفس نیاز به بهبود شیوه فکر کردن، خودشناسی، رشد و توسعه مهارتها و بسیاری از موارد دیگر است و کسب نتیجه در هرکدام نیازمند تلاش، تعهد و زمان و صبر است.
از طرفی انجام اعمالی برخلاف آنچه نشانههایی از ضعف عزت نفس در ما بودهاند، ممکن است ما را دچار رفتارهای اجتنابی و یا تهاجمیِ افراطی کند که ممکن است عواقب ناخوشایندی برای خود و دیگران داشته باشد.
مسیر رشد و بهبود عزت نفس باید یک مسیر همراه با مطالعه از منابع اصیل، تمرین و تداوم باشد.
عزت نفس و احساس گناه چه رابطهای باهم دارند؟
تقریباً همه ما به دلایل مختلف دچار احساس گناه شدهایم. شاید بارها پیش آمده که کار اشتباهی در حق کسی کردهایم، پشت سر شخصی حرفی زدیم که نباید میگفتیم، کاری کردیم که نباید میکردیم و نتیجه آن ایجاد احساس گناه در ما شد.
از این فراتر گاهی افرادی را میبینیم که بابت چیزی که حتی به آن ها ارتباطی هم ندارد، احساس گناه میکنند.
سادهترین تعریفی که برای احساس گناه میتوان بیان کرد شاید این باشد که احساس گناه داشتن، یعنی: خود را انسان بدی دانستن.
احساس گناه داشتن رابطه مستقیمی با عزت نفس دارد. هر چقدر عزت نفس قوی تری داشته باشیم به همان میزان هم احتمال اینکه درگیر احساس گناه شویم و یا اینکه مدت زمان بیشتری در احساس گناه بمانیم، کمتر میشود.
معمولاً احساس گناه داشتن موجب سرزنش خود نیز میشود. مثلاً وقتی که متوجه شویم کار اشتباهی در حق کسی کردهایم، ممکن است آگاهانه یا نا آگاهانه عبارت «تو آدم بدی هستی» یا «من آدم بدی هستم» را در ذهن به خود بگوییم.
حال آنکه گاهی ممکن است دچار احساس گناه شویم، تقریباً طبیعی است و نمیتوان به آن ایرادی گرفت.
اما اگر قرار باشد مدام بابت کوچکترین موردی درگیر احساس گناه شویم، ممکن است در روند روزانه زندگیمان اختلال ایجاد کند. ماندن در احساس گناه، لذت زندگی کردن را از ما سلب می کند.
اشکال کار آنجاست که ما نسبت به بسیاری از موضوعات زندگی، تعمیمهای افراطی میکنیم به عنوان مثال: اگر در حق کسی بدی کردیم، معمولاً به طور کلی خودمان را انسان بدی میپنداریم.
اینکه نگاه بیرحمانهای نسبت به خود داشته باشیم، ناشی از عدم احساس ارزشمندی باشد و می تواند باعث تضعیف بیشتر عزت نفس در ما شود.
بهتر است در نگاه کردن به خود، بخصوص در مورد اشتباهاتمان و احساس گناه، به گونهای دیگر نگاه کنیم.
مثلاً: من نسبت به یک نفر و در فلان موضوع، برای فلان دفعه دچار فلان اشتباه شدم؛ سپس به جای اینکه خود را درگیر احساس گناه کنیم، کافی است در صورت امکان برای جبران اشتباه خود تلاش کنیم.
اگر شرایط طوری بود که امکان جبران وجود نداشت، هر آنچه شده و هست را بپذیریم و خودمان را بابت آن اشتباه ببخشیم.
برای اینکه دیگران ما را به خاطر اشتباهاتمان ببخشند تا از احساس گناه رهایی یابیم، ابتدا باید خودمان، خودمان را ببخشیم.
میزان احساس گناه به میزان عزت نفس ما مربوط می شود.
سطح توقع نسبت به خود چه ارتباطی با میزان عزت نفس در ما دارد؟
به این نکته باید توجه کنیم که عزت نفس ما به سطح انتظارات و توقعات ما نیز بستگی دارد. چیزی که برای ما یک مهارت است، شاید برای دیگرانی که همان مهارت را دارند، یک مهارت محسوب نشود.
پس بخش زیادی از عزت نفس در هر شخص به میزان توقع و انتظاری که او از خودش دارد، بستگی دارد.
شاید برای یک خلبان هواپیما، رانندگی اتومبیل برایش یک مهارت پیش پا افتاده باشد، در حالی که برای کسی که به سختی دوچرخه سواری میکند مهارت رانندگی یک دستاورد بزرگ محسوب شود.
شاید فردی با یادگیری یک کلمه میزان قابل توجهی به عزت نفسش افزوده شود، اما فردی با دوم شدن در یک مسابقات جهانی مقدار ناچیزی به عزت نفسش افزوده شود یا حتی به خاطر اینکه اول نشده از عزت نفسش کاسته شود.
شاید چون از خود توقع اول شدن را داشته. پس میزان عزت نفس هر شخصی منحصر به فرد خودش است؛ زیرا که به میزان سطح توقع او از خودش بستگی دارد.
عزت نفس چگونه مانع از اهمالکاری میشود؟
شاید این سوال برایتان پیش بیاید که عزت نفس چطور می تواند به اهمالکاری ارتباطی داشته باشد. قبل از اینکه به ارتباط آنها بپردازیم باید درک درستی از اهمالکاری داشته باشیم.
شاید بتوان اینگونه گفت که اهمالکاری یعنی: به نتایجی که از انجام کارها به دست میآوریم و یا نسبت به عواقبی که از عدم انجام آنها ممکن است متحمل شویم، به میزانهای متفاوت، بیاعتنا هستیم.
البته گاهی ممکن است برخی از اهمالکاری ها ریشه در مشکلات جسمی (ضایعه مغزی) داشته باشد.
شاید گاهی به عدم درک موضوع از سمت شخص مرتبط باشد. مثلاً وقتی دانشآموزی تمرینها و تکالیف خود را انجام نمیدهد، همیشه به این معنی که او اهمال کار باشد، نیست.
بلکه ممکن است او هنوز نمیداند که چه چیز را، چرا و چطور باید انجام دهد و در واقع ممکن است او هنوز به خوبی آموزش ندیده باشد.
و یا کودکی که دچار اختلالات یادگیری هستند، نمی توان به راحتی برچسب اهمالکار را بر او زد؛ بلکه ممکن است که مشکلی از نظر ذهنی داشته باشد که حتماً باید تحت معاینات پزشکی قرار گیرد.
منظور ما از اهمالکار، فردی است که کارهای ساده و روتین زندگیاش را که میداند و باید انجام دهد را انجام نمیدهد.
در واقع فرد اهمال کار با نادیده گرفتن خود و ارزش قائل نشدن برای خود، دچار اهمال کاری می شود.
شاید بتوان گفت فردی که با وجود شرایط مناسب باز هم در انجام کارهایش کوتاهی میکند؛ او را بتوان یک اهمالکار نامید.
هر چقدر که به این موضوع آگاه باشیم که انجام به موقع کارهایی که باید انجام دهیم، خودمان را از عواقب بد ناشی از انجام ندادن کارها دور کرده ایم.
از طرفی با انجام به موقع کارها، آیندهای بهتر و آسایش را در زمینههای مختلف خواهیم داشت که نشان از عزت نفس قوی است.
به میزانی که روی عزت نفس خود کار کنیم به همان میزان هم میتوانیم از شدت اهمال کاری خود، بکاهیم.
ضعف عزت نفس چگونه میتواند منجر به کمالگرایی شود؟
کمالگرایی یا ایدهآلگرایی به این معنا میتواند باشد که قدمها یا اهدافی را انتخاب کنیم که برگرفته از ایدهآلهایمان است، در حالی که توان و شرایط لازم برای تحقق آنها را نداریم.
به عنوان مثال فردی که میخواهد زبان انگلیسی را یاد بگیرد و توقع دارد که در بهترین آموزشگاه زبان، ثبتنام کند، در حالی که در روستایی دور افتاده زندگی میکند و از آن اموزشگاه ساعت ها دور است.
فرد کمالگرا یادگیری زبان را شروع نمیکند مگر اینکه در آن اموزشگاه ایدهآلش ثبتنام کند.
افراد کمالگرا میخواهد که همه چیز بی نقص و آماده باشد و بعد دست به اقدام بزند؛ اما به دلیل زمانی و انرژی که از دست میدهد یا هرگز شروع نمیکند یا خیلی دیر شروع میکند.
افراد که کمالگرا است، زمان و نیرو و سرمایهاش را از دست میدهد.
احتمال شکست برای فردی که درگیر کمالگرایی است بسیار زیاد است و ممکن است به دلیل تفسیر اشتباه از نتایج شکستهایش به عزت نفسش آسیب برسد.
اینکه به دنبال کمال باشیم نمیتواند خواسته بدی باشد.
اما اینکه بخواهیم از همان ابتدای همهچیز مطابق ایدهآلهایمان باشد، نهتنها ما را به خواستههایمان نزدیک نمیکند؛ بلکه ما را از خواستههایمان هم دور میکند و از میزان احساس خوشبختی و رضایت از خود، میکاهد.
فردی که عزت نفس قوی دارد، نگاه کامل گرایی کمتری دارد و انتظار ندارد همه چیز همانگونه که میخواهد، باشد.
البته به این معنی هم نیست که بدترین انتخاب یا بدترین شرایط یا خواسته ها را برای خود یا انجام کاری، مد نظر بگیرد.
این نکته راهم اضافه کنیم که در بعضی از موارد شاید نشود نگاه کامل گرایی نداشت.
مثلاً: فردی که میخواهد همسر آینده خود را انتخاب کند، ولی طرف مقابل او چهره یا رفتار مطلوبش را ندارد، نباید به خود بگوید که کامل گرا نباش و همین انتخاب خوبی است.
قطعاً او باید مناسبترین استانداردهای واقعی و ممکن را برای انتخاب خود در نظر بگیرد. اما در بسیاری از موارد که می توان انتخاب یا کاری را با شرایطی کمتر از شرایط عالی شروع کرد.
به عنوان مثال:
فردی که می خواهد از طریق مدرک و رشته تحصیلی اش کسب درآمد کند؛ ولی او این نگاه کاملگرانه را انتخاب می کند که: تا زمانی که بهترین متخصص در رشته ام نشدهام، وارد شغلی نمی شوم.
خب چنین فردی با چنین انتخاب و معیاری احتمالاً نتواند تا سال ها مشغول به کاری شود و درآمدی هم نخواهد داشت.
در صورتی که پشتوانه مالی نداشته باشد، ممکن است که او در مسیر زندگی و حتی ادامه تحصیلش دچار مشکلات مالی شود ممکن است که حتی دیگر قادر به ادامه تحصیل هم نباشد.
و یا فردی که کمی اضافه وزن دارد. اگر دچار کامل گرایی شود ممکن است خودش را انسان کافی نداند و بر این عقیده باشد که زمانی که به وزن ایدهآلش برسد، آن وقت انسان کافی بود می کند.
اینکه فردی برای تناسب اندام و سلامتیاش اقدامات درستی انجام دهد، بسیار هم عالی است؛ اما اگر او در حال حاضر تناسب اندام ایدهآلش را ندارد به معنی اینکه انسان کافی نباشد، نیست.
عزت نفس یعنی بر این آگاهی باشیم که «من در حال حاضر هرچه هستم، کافی هستم و برای بهتر شدنم، تلاش میکنم».
عزت نفس چه تاثیری بر سلامتی جسمی ما دارد؟
تقریباْ همه ما این تجربه را داشتهایم که به هنگام استرس و ناراحتیهای روانی، خود و یا یکی از نزدیکانمان، دچار مشکلات جسمی مانند گرفتگی عضلات، ضعف، افت و یا افزایش فشار خون، نارسایی قلبی و بسیاری از این قبیل مسائل جسمی شدهایم.
همانطور که تاثیر جسم بر روان، بر کسی پوشیده نیست، تاثیر روان بر جسم هم برکسی پوشیده نیست.
با توجه به نظریههای ویلهلم رایش که یک متخصص روانکاوی و گرایشهای بالینی بود، تاثیر روان بر جسم به حقانیت بیشتری رسیده است.
در مورد عزت نفس هم میتوان گفت که اگرچه شاید به طور مستقیم نه؛ ولی حتماً به صورت غیر مستقیم بر بهبود سلامت جسمی ما نقش دارد. ب عنوان مثال:
فردی که برای خود ارزش قائل است، سعی میکند تا کمتر خود را درگیر موضوعاتی کند که ممکن است باعث ناراحتیاش شود و از خود محافظت میکند.
و یا وقتی در معرض موضوعات و یا شرایط ناخوشایند قرار بگیرد، سعی میکند تا کمتر دچار ناراحتی شود و ناراحتی کمتر میتواند او را از احتمال مشکلات جسمی دور نگه دارد.
به عنوان مثالی دیگر: فردی که نسبت به سلامتیاش عزت نفس ضعیفی دارد، احتمالاً به تغذیه خود هم اهمیتی نمیدهد و ممکن است در آینده برای او مشکلات جسمی و بیماریهایی را ایجاد کند.
مثال الماس که در ابتدای این نوشته به آن اشاره شد را به یاد بیاورید.
چنین فردی اگر خود را مانند آن الماس ارزشمند بداند، آیا هر نوع غذای بی کیفیتی را مصرف خواهد کرد؟
طبیعتاً خیر. فردی که عزت نفس قوی دارد، تلاش میکند تا با کیفیتترین غذاها را برای خود و حتی خانوادهاش تهیه کنند.
حتی در مورد سلامت ذهنی هم همین گونه است.
یعنی فردی که عزت نفس ضعیفی دارد، از اینکه ذهنش به هر فکر بیهوده و بیمضری درگیر و مشغول شود، توجه چندانی ندارد و ذهنش را در معرض محتواهای نامناسبی قرار میدهد که به بهتر شدن زندگیاش کمکی نخواهد کرد.
در مقابل فردی که عزت نفس قوی دارد، از خودِ ارزشمندش مراقبت میکند و آگاهانه هر فکر و گفتار و ایده نامناسبی را انتخاب نمیکند؛ بلکه همواره سعی میکند تا نسبت به افکار نامناسب بیتوجه باشد و به افکار و موارد خوب و مطبوع توجه کند.
میزان سلامتی ما به میزان عزت نفس ما بستگی دارد.
عزت نفس چه نقشی در تناسب اندام و نیروی جسمانی ما دارد؟
همانطور که قبلا هم اشاره شد، میزان تناسب اندام ما به میزان عزت نفس ما نیز میتواند بستگی داشته باشد.
مانند مثال قبل، فردی که عزت نفس قوی دارد، به خوراک خود توجه می کند و فعالیت های جسمانی و ورزش توجه دارد و سعی می کند جسم خود را در بالاترین حد ممکن از توانایی نگه دارد.
البته که منظور ما این نیست که اگر شخصی دچار مشکلات جسمی مادرزادی یا نقص عضو باشد، از طریق عزت نفس بتوان آن را درمان کرد.
اما در چنین شرایطی هم، عزت نفس میتواند کمک کند تا نقص و کمبودهایمان را بپذیریم و برای بهبود آن تلاش کنیم.
افزایش عزت نفس در بهبود سلامتی جسمی ما نقش پررنگی دارد.
عزت نفس چه تاثیری بر کیفیت درآمد ما دارد؟
میزان درآمد و رفاه مالی افراد نیز میتواند به میزان عزت نفس آن ها نیز مرتبط باشد. منظور ما در اینجا افرادی هستند که میتواند کسب درآمد و سطح رفاه خوبی داشته باشند؛ اما خودشان را لایق آن درآمد و رفاه نمی دانند.
بعضی از افراد ممکن است اینگونه فکر کنند که: برای اینکه درآمد و یا ثروتی داشت، حتماً باید در یک خانواده مرفه متولد شده باشند یا زیبایی خاصی داشته باشند.
البته که زیبایی و خانواده مرفه می تواند به بهبود وضعیت مالی ما کمک کند؛ اما قطعاً همه چیز نیست. کسب درآمد و ثروت نیاز به کسب مهارت و پیاده سازی آن در شرایط مناسب دارد و بعد نتایج فوقالعاده آن را تجربه خواهیم کرد.
اگر به خاطر بیاورید، اشاره کردیم که اعتماد به نفس می تواند ثمره عزت نفس نیز باشد.
به عنوان مثال: فردی را در نظر بگیرید که میخواهد کسب درآمد داشته باشد؛ اما به خاطر اینکه اعتماد به نفس کافی ندارد، نمی تواند خودش، مهارتهایش یا محصول و خدماتی را که ارائه می دهد به خوبی معرفی کند.
در چنین شرایطی احتمال اینکه او بتواند در کار مورد نظرش موفق شود و درآمد مورد نظرش را کسب کند، بسیار پایین است.
به عنوان مثالی دیگر، فردی را در نظر بگیرید که برای اینکه شرایط مالیاش بهتر شود، تلاشی نمیکند زیرا بر این باور است که اگر از یک حدی بیشتر پولدار شود، ممکن است برایش مشکلاتی ایجاد شود.
ممکن است فکر کند که با پولدار شدنش، دوستان و اطرافیانش از او پول قرض بخواهند و چون نمیتواند به درخواست آنها نه بگوید، بنابراین به این نتیجه میرسد که پولدار بودن سخت و پر دردسر است.
پس ممکن است آگاهانه یا ناخودآگاه تصمیم بگیرد که پولدار نشود، چون فکر میکند در آن صورت آسایش بیشتری خواهد داشت و نیاز نیست به کسی نه بگوید یا دیگران را از خود برنجاند.
در صورتی که ریشه این موضوع، اعتماد به نفس پایین او در پاسخ و یا نه گفتن به درخواست های دیگران است و ربطی به خوب یا بد بودن پول و ثروت ندارد.
و یا فردی را در نظر بگیرید که ارثی به او رسیده؛ ولی خودش را لایق آن ارث نمی داند و یا به خاطر اینکه به چشم دیگران عزیز و مورد تایید باشد، از سهم خود گذشت می کند و به دیگران می بخشد.
در صورتی که او همان گونه که بود برای دیگران دوست داشتنی بوده؛ چه سهم ارث خود را بردارد، چه بر ندارد.
به دلیل ضعف عزت نفس، خود را از فرصت ها و نعمتهایی که در زندگی میتواند عایدمان شود، محروم میکنیم.
بنابراین میزان عزت نفس ما به طور مستقیم بر میزان درآمد و دارایی ما تاثیر میگذارد.
عزت نفس چه نقشی در کیفیت روابط ما دارد؟
دوستان شما چه کسانی اند؟ آیا همان گونه که دوست دارید با شما رفتار می کنند؟ آیا با فردی که مورد علاقه شما است در رابطه هستید؟ آیا او آنگونه که میخواهید با شما رفتار میکند؟
آیا دیگران به شما احترام میگذارند و آنگونه که میخواهید با شما رفتار میکنند؟ آیا پدر، مادر، همکار و یا رئیستان، آنگونه که باید با شما رفتار میکنند؟ به شما احترام می گذارند؟
بخش بسیار زیادی از کیفیت روابط ما به میزان عزت نفس ما در روابطمان بستگی دارد.
اگر فردی از ارزش ها و خواسته های حداقلی خود می گذرد تا رضایت و تایید طرف مقابلش را جلب کند و این رویه را در پیش گرفته تا رابطه اش را به هر قیمتی که شده حفظ کند، احتمالاً عزت نفس او در مورد رابطه اش، ضعیف است.
اگر اجازه می دهیم که طرف مقابلمان خواسته های ما را نادیده بگیرد و به خاطر ترس از تنهایی و ترد شدن، با تمام دردهایی که در رابطه میکشیم باز هم تحمل می کنیم و به آن رابطه ادامه دهیم، احتمالاً عزت نفس ما در آن رابطه ضعیف است.
میران کیفیت روابط ما با میزان عزت نفس ما ارتباط عمیقی دارد.
آیا عزت نفس میتواند باعث کاهش رفع خجولی و خجالتی بودن شود؟
برای پاسخ به این پرسش باید به درک درستی از خجالتی بودن برسیم. اگر فردی از نظر مغزی سالم باشد؛ به صورت افراطی خجالتی است، احتمالاً این فرد در موضوعاتی مرتبط، عزت نفس ضعیفی داشته باشد
به عنوان مثال نیاز به کمک دیگران داریم اما خجالت می کشیم از آنها درخواست کمک کنیم.
اگر چه گاهی در فرهنگ ما ایرانیها، به اشتباه، خجالتی بودن را به نجابت و مودب بودن تعبیر میکنند.
گاهی خجالتی بودن به صورت ناآگاهانه تایید هم میشود و فردی که خجول است را به نجابت و با حیا بودن، معرفی میکنند؛ اما نجیب و مودب بودن تا خجالتی بودن بسیار با هم تفاوت دارند.
فرد خجالتی به دلیل اینکه نگران است تا مورد تمسخر و تحقیر و توهین دیگران قرار نگیرد چنین رفتاری را از خود بروز می دهد.
شاید بتوان گفت فرد خجول از روی ترس بیش از حد، احتیاط (در واقع اجتناب افراطی) میکند که رفتاری از خود بروز ندهد که تایید والدین و یا جایگزینان والدینش را از دست بدهد و مورد سوء قضاوت دیگران قرار بگیرد.
حتی اگر جایی که هست، آنها آنجا حضور فیزیکی نداشته باشند.
بنابراین احتیاط بیش از حد که گاهی هم ناخودآگاه است، منجر به اجتناب و انفعال و درونگرایی افراطی شده و به صورت رفتارهای خجالتی در شخصیت فرد نمود پیدا میکند.
به میزانی که عزت نفس قوی داشته باشیم توانایی کنترل احساسات را داریم و به همان میزان توانایی ابراز وجود و بیان خواستههایمان را نیز خواهیم داشت.
عزت نفس کودکان را چگونه میتوان تقویت کرد؟
ریشههای عزت نفس از دوران کودکی و از بدو تولد، در شخصیت ما شروع به شکلگیری و رشد میکنند و هرچه این ریشهها را از دوران کودکی آگاهانه به درستی تغذیه کنیم، ریشههای درخت عزت نفس در کودکان قویتر میشود.
هرچه آن را با بی توجهی و رفتارهای ناآگاهانه تغذیه کنیم، این درخت خشک و بی ثمرتر میشود.
اغلب پدر و مادرها بر خلاف آنچه که ادعا میکنند، خواستههای کودکان خود را به دلایل مختلف نادیده میگیرند (که اغلب ناآگاهانه است) و با شیوه درست با خواستههای آنها مواجه نمیشوند.
در حقیقت در بیشتر موارد، مهمترین افرادی که باید بیش از همه به آنها توجه کنیم، کودکان هستند.
کودکان تازه واردهای این دنیا هستند، این دنیا برای آنها هنوز ناشناخته است و البته بیشتر بسیار ترسناک است.
آنها هنوز ابزارهای لازم (مانند قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت بیان و کلام، قدرت جسمی، عدم درک زمان و مکان و سایر مهارتها) برای درک و زندگی در این دنیا را دارا نیستند.
از طرفی آنها بسیار به والدین خود از هر نظر وابسته هستند و به خود و رفتارهایشان به اندازه بزرگسالان، مسلط نیستن. پس از سوی ما بزرگسالان به تلاش بیشتری برای متوجه شدن و درک و رفع خواستههایشان، نیاز است.
عزت نفس در کودکان به حدی مهم است که میتوان گفت که سلامت جسم و روان یک جامعه نیز تا حد بسیار زیادی به آن بستگی دارد.
ما در نوشته «عزت نفس کودکان» به طور مفصل راهکارهایی اساسی را برای افزایش عزت نفس در کودکان شرح دادهایم.
اگر شما از آن دسته از انسانهایی هستید که به فکر رشد فرزندان خانواده خود و داشتن جامعهای سلامتتر هستید، پیشنهاد ما این است که حتماً این نوشته را با دقت مطالعه بفرمایید.
اگر قصد بهبود عزت نفس در کودکان را داریم، لازم است شروع به بهبود عزت نفس در خودمان هم کنیم.
عزت نفس در نوجوانان چگونه ساخته میشود؟
دوران نوجوانی یک دوره پر از شور و هیجان است. اگر عزت نفس ما در کودکی سرکوب شده باشد، احتمالاْ دوران نوجوانی نامتعادلی را سپری خواهیم کرد.
هرچه سطح عزت نفس در نوجوانان قویتر باشد، باعث میشود تا از رفتارها و ناهنجاریهای خطرناک اجتناب کنند.
انتخاب دوستان و فضاهایی که نوجوانان پا به آنجا میگذارند، نقش بسیار مهمی بر عزت نفس نوجوانان دارند.
میزان سلامتی ذهنی و جسمی نوجوانان هدفگذاری، توانایی ارتباط با جنس مخالف، انتخاب مسیر تحصیلی و شغلی و بسیاری موارد دیگر به میزان عزت نفس آنها نیز کاملاً مرتبط است.
و میزان عزت نفس آنها به میزان کیفیت روابطی که والدین با اون دارند نیز بسیار مرتبط است.
عزتنفس در بزرگسالان را چگونه میتوان افزایش داد؟
یک حقیقت وجود دارد و آن هم این است که قرار نیست هرکسی که بزرگسال است و قد کشیده، انسان با درک و فهم کاملی باشد.
زیرا درک و فهم انسانها به میزان درسها و آموزشهایی که از زندگی و محیط خود فرا گرفتهاند، مرتبط میباشد و نه صرفاً تجربه و یا گذران سالهای زندگی.
چه بسا که یک نوجوان از یک مرد ۹۰ ساله با درک و فهمتر باشد. در مورد عزت نفس هم همینطور است.
قرار نیست انسانهایی که سنی از آنها گذشته است حتماً دارای عزت نفسی قوی باشند.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، عزت نفس در کودکان یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید به آن پرداخته شود.
حال اگر فردی از دوران کودکی، دارای عزت نفس تخریب شدهای باشد؛ پس احتمالاً در بزرگسالی نیز عزت نفسش همچنان تخریب شده و ضعیف مانده است.
بارها انسان های بزرگسالی را دیدهایم که رفتارهای ناهنجاری را از خود بروز میدهند که از یک کودک یا نوجوان ناهنجار بروز میدهد.
به عنوان مثال رئیس اداره ای که از ترفیع گرفتن کارمندش به او حسادت میورزد و در صدد حذف او بر میآید.
بزرگسالان بیش از هر زمان دیگری به نیاز به تقویت عزت نفس خود دارند؛ زیرا در این سن ممکن است احساس تنهایی و بی ارزشی را بیش از هر زمانی دیگر تجربه کنند.
عزت نفس در بزرگسالان به آن ها کمک میکند تا از احساسهای تخریبی و غیر اصیل در امان باشند و همچنین بتوانند در زمان درست احساسات اصیل و واقعی خود را بروز دهند.
منظور از احساسهای تخریبی احساس هایی غیر اصیلاند که در زمانی غیر از نیاز بروزمیدهند.
احساساتی مانند احساس ترد شدن و نادیده گرفته شدن، اضطراب، احساس بیارزشی، مورد سوءاستفاده واقع شدن، محبوب نبودن، احساس تنهایی و دیگر احساسهای مشابه.
مثلاً هنگامی که در جمع خانواده هستند، احساس تنهایی افراطی کنند و یا با دیدن یک دوست قدیمی به جای خوشحالی، خجالت بکشد و یا از او بترسد.
مهمترین کتابهای عزت نفس کدام هستند؟
کتابهای بسیاری در مورد عزت نفس و هر آنچه که مربوط به عزت نفس است در سراسر دنیا منتشر شده است.
اما ما در اینجا سعی میکنیم کتابهایی را به شما معرفی کنیم که نویسندگان آنها به نوعی در ترویج فرهنگ توجه به عزت نفس و مفهوم عزت نفس و آگاهی بخشی نسبت به این موضوع در کل دنیا پیشرو بودهاند. کتابهایی همچون:
دورهها و آموزشهای بسیاری برای تقویتُ افزایش و بهبود عزت نفس و اعتمادبهنفس ارائه شده است.
ما در اینجا به جای اینکه به یک دوره خاص بپردازیم به نکاتی میپردازیم که به شما کمک میکند تا بتوانید بهترین دوره عزتنفس مناسبي خود را انتخاب کنید.
محتوای دوره با اصالت باشد
یکی از ویژگیهایی که یک دوره عزت نفس باید داشته باشد، اصالت محتوا و مطالب آن دوره است.
بهتر است دوره ای را که تهیه می کنید، مدرس دوره به صورت شفاف بیان کند که مطالبی که آموزش میدهد از چه منابعی است و اینکه آیا تجربهها و نظرات شخصی او نیز در آن دوره به محتوا اضافه شده یا خیر،
در این صورت آنها را تفکیک کند. اهمیت این موضوع از آنجاست که شما به اصالت مطالب پیمیبرید و به این شناخت میرسید که به کدام مطالب ارزشُ بهای و زمان بیشتری بدهید و کدام مطالب را در حد تجربه شخصی بپذیرید.
دوره عزتنفس تمرین محور باشد
بخش زیادی از مسیر افزایش عزت نفس، از به کار بردن آن در لحظات مختلف زندگی است. صرف اینکه یک سری اطلاعات را بشنویم و آن ها را در زندگی خود به کار نبریم موجب تغییر چشمگیری در زندگیمان نمی شود.
بهتر است دورهای را که انتخاب میکنید، تمرین محور باشد. یعنی تمرینهایی برای تقویت عزت نفس شما داشته باشد. فقط در صورت انجام درست تمرینات است که عزت نفس ما افزایش پیدا میکند.
دوره عزتنفس همراه با پشتیبانی باشد
اگر دوره همراه با یک مربی و کارشناس مجرب، پشتیبانی شود، در نتایجی که از آن به دست میآورید، تأثیر موفقیت آمیز چشمگیری را خواهید دید.
تحت چنین شرایطی است که میتوانید موضوعات و یا نکاتی را که در دوره متوجه نشدید را از طریق تیم و نفرات پشتیبانی بپرسید.
بهتر است دورهای را که تهیه میکنید دارای به روزرسانی باشد
از آنجایی که مدام علم در حال پیشرفت است و سطح درک مدرسین با مطالعه بیشتر، بالاتر میرود؛ پس بهتر است که دورهای را انتخاب کنید که نسخههای به روز شده ارائه میدهند.
دورهای را تهیه کنید که امکان به روز رسانی آن توسط مدرسین و مجموعه ارائه دهنده را دارا باشد.
در واقع بهتر است به سمت انتخاب دورههایی بروید که هر چند وقت یکبار، کل یا جزئی از بهروز رسانی میشود و یا بخش جدیدی به محتوای آن اضافه میشود و یا شیوه ارائه آن بهبود مییابد.
ما سعی کرده ایم تا «دوره عزت نفس» در سایتجهان شو، تمام ویژگیهای یک دوره آموزش خوب را دارا باشد.
به صفحه این محصول بروید و در صورتی که این دوره تمام انتظارات شما را از یک دوره آموزشی عزت نفس، مرتفع میسازد، آن را تهیه کنید.
برترین پرسشنامه عزتنفس یا تست عزت نفس کدام هستند؟
از زمانی که به مفهوم عزت نفس پرداخته شد روانشناسان و افرادی که در پی بهبود زندگی خود بودند و تلاش کردند تا از طریق شیوههای مناسب بتوانند میزان و سطح عزتنفس هر فرد را اندازهگیری کنند.
از این رو تستهای عزت نفس یا همان پرسشنامه عزت، طراحی شدند.
از جمله شناختهشدهترین پرسشنامههای عزت نفس عبارتاند:
«پرسشنامه کوپر اسمیت» و یا «تست کوپر اسمیت» از استانلی کوپر اسمیت
«پرسشنامه قاطعیت رائوس» برای بررسی میزان ابراز وجود و قاطعیت
پرسشنامه روزنبرگ
شاخص TSCS که ظاهرا مخفف Tennessee Self-Concept Scale میباشد
شاخص P-HCSCS از پیر هریس که به بررسی درک کودکان از خودشان میپردازد.
سخن پایانی درباره اهمیت و نقش عزت نفس در زندگی
موارد بسیار زیادی هستند که با کار کردن روی آنها به بهبود کیفیت زندگی ما کمک میکنند.
مواردی از جمله: تحلیل رفتار متقابل، هدف گذاری، ارتباط موثر، اصول و فنون مذاکره، فن بیان، تفکر نقادانه یا تفکر انتقادی و بسیاری از مهارتهای دیگر.
اما عزت نفس قطعاً یکی از مهمترین مسیرهایی است که بر تمام جنبههای زندگیمان اثرات خوشایند بسیار زیادی میگذارد. از نظر ما، عزت نفس صرفاً یک مهارت زندگی و یا مبحث علمی، روانشناسی نیست؛ بلکه:
«عزت نفس، یک سبک زندگی است».
منابع این نوشته
این نوشته گزارشی از بررسیهای ما از منابع مختلف بر روی موضوع عزت نفس و موضوعات مرتبط با آن است. در اینجا به برخی از این منابع اشاره کردهایم.
پاسخ این سوال به میزان تلاش و تمرکزی که شما برای افزایش عزت نفستان می گذارید، بستگی دارد.
اما حقیقتاً از زماننکه شروع به کارکردن بر روی عزت نفس خود می کنید، از همان لحظه که نکته ای را درک می کنید آرام آرام احساس خوبی را تجربه می کنید.
هرچقدر بیشتر در این احساس خوب باشید، بر روی بهبود عزت نفس شما نیز تاثیر مطلوبی خواهد داشت.
اما بیشترین تاثیر و تغییرات در زمانی اتفاق می افتد که نکاتی را یاد می گیریم در زندگی به آنها عمل کنیم و البته که میدانیم این کار خیلی سختی است ولی با تمرین و تلاش مداوم شدنی است.
چرا با این همه توانایی و استعدادهایی که دارم، در شرایط و جایگاهی که خودم را لایقش میدانم، نیستم؟
احساس می کنم چیزی که دارم حقم نیست و احساس می کنم میبایست در شرایط و جایگاهی بهتر از الان باشم، بخصوص وقتی که خودم را در برابر آدمایی میبینم که حتی یک درصد از مهارت ها و توانایی های من را ندارن، اما در شرایطی بهتر از من هستن، مشکل من چیست و از کجاست؟
جواب این مسئله برای هر فرد می تواند با توجه به شرایطش متفاوت از دیگری باشد. اما به طور عمومی، یکی از مشکلات میتواند به دلیل عزت نفس پایین باشد.
احتمالاً هنوز آنطور که باید توانمندیهایی که داریم را ارزشمند نمی دانیم و از آنها در مسیر علاقه هایمان استفاده نمی کنیم و این موضوع به دلیل ضعف در خودپذیری می تواند ریشه داشته باشد.
زیرا ظاهراً آنطور که باید توانایی ها و نقاط ضعفان را نپذیرفته ایم؛ حتی اگر دیگران آنها را به ما یادآوز شوند.
ضعف در خودپذیری و خودباوری و ارزشمندی خودمون زندانی شدیم.
ضعف عزت نفس داریم. ماجرای زندان کره و ارتباطش با خانواده و ادمای زندگی ما.
دیگه خدا چطور باید بیاد بگه تو فلان چیز توانایی داری.
مخزن نوازش های منفیمون پر و نوازش های مثبتمون خالیه.
عزت نفس به انگلیسی به صورت Self-Esteem نوشته میشود.
با توجه به تعریفی که در ابتدای این نوشته از عزت نفس داشتیم؛ عزت نفس از ترکیب دو کلمه انگلیسی Sense of Valuable and competence که به معنی احساس ارزشمندی و شایستگی داشتن است، تشکیل میشود.
هدیه خود را بردارید
میسرِ اصلیِ خوشبتی
کتاب پیش روی شما، صرفاً یک کتاب نیست؛ بلکه راهنمای عملی است که مسیر اصلی خوشبختی را به شما نشان میدهد.
این کتاب، هدیه رسانه جهانشو به پاس حضورتان در اینجا است.
همین الان این هدیه ارزشمند را به رایگان دانلود کنید و در مسیر خوشبختی قدم بردارید.
بهاره عزیز 🌸
من هم قبلاً همین مشکل رو داشتم، اما به کمک عزت نفس توانستم تا حد بسیار زیادی این مشکل رو کاهش بدم. تقریباً به صفر رسیده.
قطعاً شما هم میتونی به کمک تقویت عزت نفس، تا حد بسیار زیادی این مشکل رو حل کنی.
نمیگم عزت نفس مشکلت رو صد در صد حل میکنه، چون اگه بگم، دروغ گفتم. غلو و بزرگنماییه که بگیم: عزت نفس یه مشکل رو به طور کامل بر طرف میکنه؛ اما قطعا در حل چنین مشکلاتی، بزرگترین و بیشترین سهم رو داره.
عزت نفس اونجاهایی به کمکت میاد که به خودت اجازه ابراز وجود میدی. نظر و قضاوت دیگران دیگه به اندازه قبل برات آزار دهنده نخواهد بود. ترس از بیان نظراتت و یا مشارکت کردن در بحثها را به شدت برات کاهش میده.
عزت نفس بهت کمک میکنه تا افکارت رو ارزشمند بدونی، در نتیجه ایدههای خلاقانهتر و حرفهای جذابتری به ذهنت خطور پیدا میکند و همچنین به خودت اجازه میدی که حتی آنها را به شکل جذاب و خلاقانهای بیان کنی.
عزت نفس اونجایی به کمکت میاد که اگر هم حرفی بزنی که نامناسب و یا اشتباه باشد، خودت رو به شکل افراطی و آزاردهنده، سرزنش نمیکنی و همچنین آنها را آنقدر جدیش نمیگیری که آزارت بدهد.
اگر مورد تمسخر یا تحقیر دیگران قرار بگیری، دیگه مثل قبل برات آزار دهنده نخواهد بود و راحتتر باهاش مواجه میشی و اگر در کلامت اشتباهی کردی، خودت رو از حرف زدن و اظهار نظرهای بعدی، محروم و سرکوب نمیکنی و در برابر اشتباهی که کردی، شجاعانه عذرخواهی میکنی و به دیگرانی که اشتباهی کردند هم فرصت عذرخواهی کردن را خواهی داد و آن ها را نه تمسخر و نه تحقیر، نخواهی کرد.
تقویت عزت نفس به تو این باور را میدهد که تو هم میتوانی خوب حرف بزنی، جذاب صحبت کنی و دیگران را علاقهمند به شنیدن حرفهایت ببینی. به سراغ بهبود فن بیان و مهارتهای ارتباطی میروی تا در این موضوع مهارتهای لازم را کسب کنی و اعتماد به نفس خود را در آن بیشتر کنی.
اما؛ اگر عزت نفس خود را در این موضوع تقویت نکنی، یا به سراغ کسب مهارتهای فن بیان و مهارتهای ارتباطی نمی روی و یا اگر این دست از مهارتها را هم یاد بگیری، آنگونه که باید به کارت نمیآیند و همیشه این احساس را داری که یک چیزی کم است. آن چیز همان عزت نفس است.
و صدها مزیت دیگر از تقویت عزت نفس که هرچه بگوییم باز هم کم گفتهایم.
در یک کلام، عزت نفس به تو کمک میکند که اونی باشی که واقعا هستی، نه اونی که فقط مطلوب جمع و مورد پسند دیگران باشد.
در عشق و آگاهی باشی 💚.
به نظر من عزت نفس داشتن یعنی احساس ارزشمندی واقعی.
این احساس ارزشمندی درونی باید باشه
اگر به واسطه دستاورد های زندگی احساس ارزشمندی داری این احساس واقعی نیست به نظر من.
اگه تمام دستاورد های زندگی رو در یه لحظه از دست بدی ایا باز هم احساس ارزشمندی میکنی؟
احساس ارزشمندی یا احساس لیافت داشتن هر چیزی اولین قدم برای رسیدن به اون خواسته ست.
پس حتما روی این موضوع حسابی کار کنین.
مجتبی جان،
ممنون از نکته بسیار خوبی که اشاره کردی.
اولویت این است که از داشتههای درونی به احساس عزت نفس برسیم و بعد داشته های بیرونی میتونن مکملی برای تقویت عزت نفس ما باشد.
💚
مجید عزیز، ممنونم از سوال بسیار مهمی که پرسیدی.
به طور بسیار خلاصه: برای تقویت عزت نفس، بهتره منابعی که عزت نفس ما را تامین میکنند را تغذیه کنیم.
برخی از مهمترین منابع عزت نفس، عبارتاند:
۱. زندگی آگاهانه: یعنی تلاش کنیم در هر لحظه از زندگی، هم در افکار هم در اعمال خود، انتخابهای آگاهانهای داشته باشیم و مسئولیت آنها را بپذیریم.
۲. زندگی بر اساس ارزشهای شخصیِ سازنده: تلاش کنیم تا آنجا که میتوانیم، بر اساس معیارهای و ارزشهای اخلاقیِ (سازنده) خود، زندگی کنیم.
۳. خودپذیری در مقابل رد شدن: خودمان را با تمام نقاط ضعف و قوتی که داریم و هرطور که هسیم را بپذیریم، حتی اگر دیگران ما را آنگونه که مایل هستیم، هنوز نپذیرفتهاند.
۴. تقویت احساس تاثیرگذار بودن (احساس مفید بودن): تلاش کنیم تا به قدر توانمان، انسان مفیدتری برای خود و دنیا باشیم.
۵. بر شمردن دستاوردها و افزایش کمیت و کیفیت آنها: دستاوردهایی که از گذشته تا کنون کسب کردهایم را مرور کنیم و آن ها را اززشمند بدانیم و در جهت تقویت و بیش تر کردن آن دستاوردها، تلاش کنیم.
۶. بر شمردن مهارتها و افزایش کمیت و کیفیت آنها: مهارت هایی که از گذشته تا کنون داریم را مرور کنیم و آن ها را ارزشمند بدانیم و در جهت استفاده و تقویت و بیش تر کردن آنها، تلاش کنیم.
در عشق و آگاهی باشی💚.
درود و سلام بر دوست نازنینم جهان منجزی
سوال من اینه که آیا عزت نفس بدست آوردنی است ؟
یا اینکه همراه با شناخت خود در مییابیم که به صورت طبیعی درون همه وجود دارد و فقط باید به آن آگاه شد و ساز خود را با فرکانس طبیعی وجودمان کوک کنیم .
و آیا این عزت نفس ، با اصالت وجودمان مانند عشق ، آزادی ، خوشحالی و آرامش یکی است ؟
کیهان عزیز
ممنون از سوال ارزشمندی که پرسیدی.
از نگاه من، همه ما انسان ها به طور طبیعی از بدو تولد با یک آگاهی خیلی مهم پا به این دنیا می گذاریم. آن آگاهی،همان اصل حضور، یعنی «من هستم» است.
نوزاد انسان پس از تولد تلاش می کند تا به طرق مختلف، حضورش را مدام به والدین خود اعلام کند (گریه، خنده، نگاه، مریض شدن و …)، تا هم نیازهای مادی (تغذیه، مراقبت و …) و هم نیازهای معنوی (آغوش، نوازش، توجه و …) خود را از آنها دریافت کند.
هز باری که حضور و وجود ما نادیده گرفته می شود، به همان میزان عزت نفس ما آسیب می زند.
عزت نفس از دست رفته را میتوان کسب کرد و حتی عزت نفسی قوی تر از قبل، بدست آورد. منظور، همان عزت نفسی است که به گفته ناتانیل براندن، اصل اول عزت نفس یعنی، زندگی آگاهانه را دارا باشد.
یکی از مهمترین منابعی که عزت نفسمان را تغذیه می کند، اصل خودپذیری است. یکی از جنبه های خود پذیری این است که وجود و حضور خودمان را به رسمیت بشماریم، حتی اگر دیگران همچنان حضور و وجود ما را به رسمیت نشناخته اند.
عشق به خود و دنیای بیرون، آزادی، خوشحالی، رضایت درونی، آرامش، بهبود سلامتی، روابط، رفاه مالی و … به طور مستقیم و غیر مستقیم، همگی نتایجی از داشتن عزت نفس سالماند.
💚
ممنون از دیدگاهتون مریم عزیز 🌸.
به اندازهای که بتونیم عزت نفس رو در خودمون تقویت کنیم، به همان میزان هم، از وابستگیهای غیر سازندهای که داریم، کم میشود.
💚
ممنون از پیشنهادت آزاده عزیز 🌸.
باعث خرسندی خواهد بود اگر چند جمله ای در مورد خلاصه کتاب برامون بگید.
و یا اینکه برامون بگید جذابیتهای این کتاب از نظر شما چه بوده که به دیگران هم پیشنهادش میکنید.
💚
ممنون از سوال خیلی مهمی که پرسیدی، بنیامین عزیز
بر اساس مطالعه ای که در این حوزه داشتم، اعتماد به نفس، یکی از نتایج عزت نفس است.
اعتماد به نفس به درک و باوری که نسبت به توانایی هایی که داریم، مربوط است.
وقتی کسی میگه: من اعتماد به نفس بالایی دارم، باید از او پرسید: در چه مورد یا مهارتی اعتماد به نفس بالایی دارید؟
اما عزت نفس، نگاه و درک کلی که ما نسبت به تمام ابعاد وجودیمان داریم است.
کسی که عزت نفس قوی دارد، اعتماد به نفس او نیز افزایش پیدا میکند.
به عنوان مثال: خوانندهای که خودش رو لایق خواندن ندونه، حتی اگر صدای خوبی هم داشته باشه(دارای مهارت باشد)، اما اعتماد به نفس کافی برای روی صحنه آمدن رو نخواهد داشت.
💚
درود فاطمه عزیز🌸
به نظر من احساس گناه داشتن، نهتنها با عزت نفس در ارتباط است؛ بلکه سهم زیادی از احساس گناه داشتن یا نداشتن، به میزان عزت نفس ما نیز مربوط میشود.
شاید بتوان گفت، سادهترین کمکی که از عزت نفس میتوان، برای کاهش احساس گناه گرفت، این دیدگاه است که: هر چند اگر گناه و اشتباهی هم مرتکب شده باشم، آیا نباید به خودم این حق را بدهم تا وقتی که برای جبران گناه و اشتباهم کاری نمیتوانم بکنم، حداقل در حال بد و احساس بد نباشم؟ حال خودم را خوب نگه دارم. مگر حال بد من و احساس گناه و عذاب وجدان داشتن چه کمکی به رفع گناه یا اشتباهات من میکند؟ قطعاً کمکی که نخواهد کرد، هیچ؛ از طرقی، داشتن احساس گناه بیش از حد نیز ممکن است که من را به سمت گناهان و اشتباهات بیشتر سوق دهد.
احساس گناه داشتن، به معنای خود را انسانی بَد دانشتن، میتواند باشد. از نگاه من، آنجایی ما به چنگ احساس گناه و عذاب وجدان میافتیم که خود را به قدر کافی خوب نمیبینیم. تا وقتی که هنوز خودمان را آنگونه که باید کافی و خوب ندیده باشیم، به همان میزان هم با کوچکترین لغزش، احتمال دارد تا دچار احساس گناه و عذاب وجدان، شویم.
برای اینکه بتوانیم خودمان را خوب و کافی بدانیم، باید بتوانیم خودمان را همانگونه که هستیم، بپذیریم.
باید خودمان را با تمام نقاط ضعف و قوت، کم و کاست و هر آنچه که هستیم را بپذیریم. قطعاً این خود پذیری به معنای اینکه من کاملم، نیست؛ بلکه نقطه شروعی دوباره برای بهتر شدن است.
در عشق و آگاهی باشی💚.
نیکو عزیز🌸
اگر منظورت استفاده از اینستاگرام یا شبکههای اجتماعی باشه، به نظرم بستگی دارد به اینکه از اینستاگرام چه زمانی و چطور و با چه قصدی استفاده میکنیم. نهتنها اینستاگرام؛ بلکه هر شبکه اجتماعی دیگه و حتی در زندگی واقعی، هرگاه، زمانی رو که باید برای کارهایمان قرار بدیم (مثلا کارکردن، درس خواندن، استراحت و … ) اگر آن را صرف مقایسههای افراطی ظاهر یا شخصیت و یا سطح زندگی خود با دیگران کنیم، میتونه زمینهساز آسیب به عزت نفس ما باشد.
عدم استفاده از شبکههای اجتماعی، تضمینی بر اینکه مانع از آسیب رسیدن به عزت نفس ما شود، نیست. نحوه استفاده ما از آن است که تعیین کننده است. اگرچه برداشت ما از مطالعه گزارشی از متمم، در مورد تحقیقات خانم آلیسا سایفو (Alyssa Saiphoo) که بر روی این موضوع بوده است. این است که حداقل ارتباطی بین کاهش یافتن عزت نفس و استفاده افراطی از شبکههای اجتماعی، میتواند وجود داشته باشد.
در عشق و آگاهی باشی💚.
لیلا عزیز🌸
مسیر افزایش عزت نفس رو میشه مثل یک سفر طبیعت گردی تشبیه کرد. سفر به طبیعت درون. یک سفر لذت بخش که در اون ماجراجویی، چالش، و البته لحظات بسیار خوش که همراه با حس موفقیت است رو تجربه کرد.
برای شروع این سفر، نیاز به یک توشه راه داری. کوله پشتی که از مفاهیمی از جنس خواسته واقعی و اشتیاق رو در اون قرار بدی تا هر کجای مسیر احساس خستگی کردی با میل کردن اونها روحت دوباره جان تازهای بگیرد.
مقصد این سفر جایی در انتهای مسیر نیست، چرا که راه خود سفر است. مقصد نیست که انسان را میسازد، بلکه این راه است که انسان را میسازد و مقصد انگیزهای برای پیمودن راه میتواند باشد.
سفر عزت نفس از آنجایی شروع میشود که مانند هر سفر دیگری، باید بدانیم کجا هستیم، به کجا میخواهیم سفر کنیم و از چه مسیری باید حرکت کنیم.
پس قدم اول در مسیر افزایش عزت نفس این است که بدانیم که حداقل در چه سطحی از عزت نفس قرار داریم.
قدم دیگر این است که کدام مقصد را به عنوان اولین مقصد سفر خود، انتخاب کنیم.
و قدم سومُ حرکت در مسیر درست در جهت افزایش عزت نفس است.
پس صرف اینکه چند راهکار برای افزایش عزت نفس بخواهم به تو بگویم، نمیتواند مختصات دقیقی برای پیمودن سفر عزت نفس تو باشد، زیرا که من از مبدا و مقصد تو اطلاعی ندارم. تو تو خود نیز باید به کمک منابعی که وجود دارد، میزان و سطح عزت نفس خود را تشخیص دهی.
اما میتوانم به صورت اشاره مسیرهایی را به تو بگویم که در جهت افزایش عزت نفساند، نه خود راه.
۱. زندگی آگاهانه: یعنی هر لحظه از زندگیات را به قدر توانت با انتخابهای آگاهانه زندگی کنی.
۲. افزایش خودپذیری: فارغ از اینکه دیگران تو را چگونه پذیرفتهاند، خود را به بهترین شکل ممکن بپذیری.
۳. کسب و بهبود و یا افزایش دستاوردها
۴. کسب و بهبود و یا افزایش مهارتها
۵ .زندگی بر اساس ارزشهای شخصی سازنده: یعنی زندگی بر اساس ارزشهایی که باعث بهبود کیفیت زندگی تو میشوند.
۶. اقدامات سازنده در جهت احساس مفید بودن: اقداماتی مانند در حد توان به دیگران و به دنیا کمک کردن.
البته در این سفر بهتر است که با یک راهنما همراه شوی که با وجب به وجب مسیر آشناست.
در عشق و آگاهی باشی💚.
میلاد عزیز🌻
این اتفاق چیز جدیدی نیست. در دهه ۱۹۶۰ میلادی در کشور امریکا، وقتی که دولت و سیاستمداران توجهشون به سمت اهمیت عزت نفس، جلب شد، تلاش کردند تا عزت نفس رو در جامعه ترویج بدهند. این اقدام به با انگیزه کاهش سوء مصرف مواد مخدر در جامعه و کاهش بارداری دختران جوان کم سن، صورت گرفت. به موازات این جریان، یک سری از جریانها متشکل از رسانهها، نویسندگان و ناشران، شروع به نوشتن و کتابهایی عامهپسند در حوزه عزت نفس کردند و اینطور بود که جو غلیظی از موضوع عزت نفس توجه عموم رو به خودش جلب کرد. این جریان به دلایلی از جمله: سادهسازی بیش از حد مفهموم عزت نفس که برای عموم که اثری غیرسازنده داشت، مورد انتقاد برخی از روانشناسان قرار گرفت. که به کل این جریان «نهضت عزت نفس» گفته میشه.
به نظر من، در ایران هم این تب و تابی که از عزت نفس میبینیم تا حدودی به دلیل پی بردن برخی از نویسندگان و روانشناسان به اهمیت موضوع عزت نفس هست، اما احتمالاً بخش زیادیش هم به خاطر فضای مناسبی که برای سوء استفاده (منظورم سودهای تجاری نویسندگان و مدرسین و ناشران عامه پسند به جای دغدغه ارتقاء کیفیت زندگی مردم) از این موضوع ایجاد شده، است.
بنابراینف توصیه ما این است که عزت نفس را بهتره که از منابع معتبر و آکادمیک یاد گرفت.
اما در مورد پرسش عزت نفس چیه؟ باید بگم که عزت نفس به معنی احساس ارزشمندی و احساس توانمندی داشتن نسبت به خود است. اگر محتوای این صفحه را مطالعه کنی، قطعاً به درک بهتری از تعریف عزت نفس دست پیدا خواهی کرد.
اهمیت عزت نفس:
انسان بدون عزت نفس، مانند یک بدن بدون سیستم ایمنی است. این بدن در برابر هر بیماری به شدت آسیب پذیر خواهد بود و احتمالاً طول عمر چندانی هم نخواهد داشت.
بسیاری از ضمینههای مشکلات روانپریشی (اختلالات روانشناختی) در انسانها به دلیل ضعف عزت نفس در آنها است. طبیعتاً اگر مسئله عزت نفس را به شیوه درست، در خود برطرف کنیم، بسیاری از این قبیل مشکلات در ما کاهش پیدا میکنند.
در عشق و آگاهی، سلامتی و ثروت، باشی💚.
متین عزیز🌻
خوشحالیم از اینکه میگی: تونستی با فرد مورد علاقهات، ارتباط بگیری. امیدواریم ارتباطی سالم و سازنده و سرشار از محبت و حس خوب، همراه باشه.
نکتهای رو نیاز هست تا با هم مرور کنیم و آن این است:
اگرچه عزت نفس، سهم بسیار زیادی در موفقیتهای ما در زندگی دارد؛ اما همانطور که میدانیم، نمیتوانیم صددرصد یک موفقیت را فقط به عزت نفس گره بزنیم.
من گاهی برای درک بهتر اهمیت و سهم عزت نفس در زندگی آن را با اتومبیل مثال میزنم:
گاهی میتوان عزت نفس رو مثل موتور یک اتومبیل دید. اگرچه موتور، یکی از مهمترین بخشهای اتومبیل است، اما تمام اتومبیل نیست.
عزت نفس پایین مانند موتور ضعیف اتومبیلی است که در مسیر زندگی به سمت مقصد موفقیت در حرکت است. هر قدر که این موتور ضعیفتر باشد، هزینه و زمان و احتمال رسیدن به مقصد هم کمتر است.
قطعاً افزایش عزت نفس، مانند ارتقاء دادن موتور خودرو است و هزینه و زمان و شانس ما را در رسیدن به مقصد، بیشتر میکنه.
خوشحالیم از اینکه با افزایش عزت نفس خودت، نیرو محرکه وجودیت رو قویتر کردی و به مقصد مورد نظرت رسیدی.
پیروزیات را جشن بگیر و خودت را آماده ادامه راه رسیدن به دیگر موفقیتهایت کن.
در عشق، آگاهی، سلامتی و ثروت باشی💚.
مهرنوش عزیز🌸
از اینکه یک مادر هستید به شما تبریک میگویم.
قطعاً عزت نفس کودکان، یکی از مهمترین جنبههای شخصیتی است که باید در تربیت آنها، مد نظر داشته باشیم.
به نظر من، اگر بخواهیم فقط به طور مستقیم و به صورت کلامی به کودکان خود، عزت نفس را آموزش دهیم، نتیجه مطلوبی نخواهیم گرفت.
والدین نقش اساسی در تقویت عزت نفس کودکان خود دارند. بیشترین تاثیر بر عزت نفس کودکان آنجایی خواهد بود که خود والدین دارای عزت نفس سالمی باشند.
بگذارید با یک مثال این موضوع را بیان کنم:
فرض کنیم میخواهیم در حل مسئله ریاضی به کودکمان کمک کنیم. سوال ایجاست: آیا فردی که میخواهد در حل مسئله کمک کند، خودش نباید ریاضی دانسته باشد؟ قطعاً بله.
در مورد عزت نفس هم، هیمن است. برای اینکه مفهوم و اهمیت عزت نفس را به کودکان منتقل کنیم، اولین قدم این است که بر روی عزت نفس خودمان کار کنیم و سپس به موازات این اقدام، بکوشیم تا کودک خود را با روشهای مناسب، با عزت نفس و اهمیت آن، آگاه کنیم.
در وبسایت جهانشو میتوانید با مطالعه مطالب این صفحه و دیگر آموزشهایی که در سایت قرار دادهایم به تقویت عزت نفس خود، کمک کنید.
در کنار آن، برای عزت نفس کودکان، میتوانید وقت بگذارید و جستوجو کنید و از کارشناسانی که به صورت تخصصی در حوزه کودک فعالیت میکنند، کمک بگیرید.
از طرفی، کودکان در یادگیری بسیار قدرتمنداند. آنها بیشترین آموزهها را از اعمال ما دریافت میکنند. بنابراین وقتی روی عزت نفس خود کار میکنیم، سبک فکری، رفتاری و زندگی ما بهتر میشود. هر چه کودکان، بیشتر در معرض انسانهای آگاه و با عزت نفس بالایی قرار بگیرید، شانس اینکه آنها هم برای عزت نفس خود، اهمیت بیشتری قائل شوند، بسیار بیشتر میشود. همانطور که طبق تحقیقی از «استانلی کوپر اسمیت» و به نقل از «ناتانیل براندن»، کیفیت ارتباط والدین است که بر میزان عزت نفس کودکان سهم بسیار زیادی دارد، نه موقعیت اجتماعی، جنسیت، میزان حضور والدین درکنار آنها، وضعیت مالی و غیره… .
این گونه کمک بیشتری کردهایم تا فرزندمان در مسیر خوشبختی قرار بگیرد.
در پایان چند توصیه برای افزایش عزت نفس در کودکان داریم:
آنها را از نوازش جسمی، آغوش گرفتن، محروم نکنیم.
به احساسات کودکان توجه کنیم.
به رأی و نظر کودکان توجه کنیم.
در موضوعاتی غیر حساس، رأی و نظر آنها را بپرسیم.
به آنها فضای امن برای بازی و بروز خلاقیت هایشان بدهیم.
صحبتهای آنها را بشویم.
به آنها مسئولیتهایی بدهیم که در توانشان باشد.
از قرار دادن کودکان در محیطهای ترسناک، پرهیز کنیم.
به آنها عشق بی قید و شرط بدهیم.
در برابر اشتباهاتشان، بالغانه با آنها برخورد کنیم.
…
سرشار از عزت نفس و آگاهی باشید💚.
جهان شو، به حریم خصوصی کاربرانش در فضای وب، احترام می گذارد. ما برای تجربه بهتر مرور این وب سایت از کوکی ها استفاده می کنیم. اگر استفاده این وبسایت از کوکی ها را می پذیرید، Accept بزنید.
ممنون مطلب مفیدی بود.
من توی جمع خجالت میکشم حرف بزنم یا نظرم رو بگم. این مشکل رو میتونم با عزت نفس حلش کنم؟
بهاره عزیز 🌸
من هم قبلاً همین مشکل رو داشتم، اما به کمک عزت نفس توانستم تا حد بسیار زیادی این مشکل رو کاهش بدم. تقریباً به صفر رسیده.
قطعاً شما هم میتونی به کمک تقویت عزت نفس، تا حد بسیار زیادی این مشکل رو حل کنی.
نمیگم عزت نفس مشکلت رو صد در صد حل میکنه، چون اگه بگم، دروغ گفتم. غلو و بزرگنماییه که بگیم: عزت نفس یه مشکل رو به طور کامل بر طرف میکنه؛ اما قطعا در حل چنین مشکلاتی، بزرگترین و بیشترین سهم رو داره.
عزت نفس اونجاهایی به کمکت میاد که به خودت اجازه ابراز وجود میدی. نظر و قضاوت دیگران دیگه به اندازه قبل برات آزار دهنده نخواهد بود. ترس از بیان نظراتت و یا مشارکت کردن در بحثها را به شدت برات کاهش میده.
عزت نفس بهت کمک میکنه تا افکارت رو ارزشمند بدونی، در نتیجه ایدههای خلاقانهتر و حرفهای جذابتری به ذهنت خطور پیدا میکند و همچنین به خودت اجازه میدی که حتی آنها را به شکل جذاب و خلاقانهای بیان کنی.
عزت نفس اونجایی به کمکت میاد که اگر هم حرفی بزنی که نامناسب و یا اشتباه باشد، خودت رو به شکل افراطی و آزاردهنده، سرزنش نمیکنی و همچنین آنها را آنقدر جدیش نمیگیری که آزارت بدهد.
اگر مورد تمسخر یا تحقیر دیگران قرار بگیری، دیگه مثل قبل برات آزار دهنده نخواهد بود و راحتتر باهاش مواجه میشی و اگر در کلامت اشتباهی کردی، خودت رو از حرف زدن و اظهار نظرهای بعدی، محروم و سرکوب نمیکنی و در برابر اشتباهی که کردی، شجاعانه عذرخواهی میکنی و به دیگرانی که اشتباهی کردند هم فرصت عذرخواهی کردن را خواهی داد و آن ها را نه تمسخر و نه تحقیر، نخواهی کرد.
تقویت عزت نفس به تو این باور را میدهد که تو هم میتوانی خوب حرف بزنی، جذاب صحبت کنی و دیگران را علاقهمند به شنیدن حرفهایت ببینی. به سراغ بهبود فن بیان و مهارتهای ارتباطی میروی تا در این موضوع مهارتهای لازم را کسب کنی و اعتماد به نفس خود را در آن بیشتر کنی.
اما؛ اگر عزت نفس خود را در این موضوع تقویت نکنی، یا به سراغ کسب مهارتهای فن بیان و مهارتهای ارتباطی نمی روی و یا اگر این دست از مهارتها را هم یاد بگیری، آنگونه که باید به کارت نمیآیند و همیشه این احساس را داری که یک چیزی کم است. آن چیز همان عزت نفس است.
و صدها مزیت دیگر از تقویت عزت نفس که هرچه بگوییم باز هم کم گفتهایم.
در یک کلام، عزت نفس به تو کمک میکند که اونی باشی که واقعا هستی، نه اونی که فقط مطلوب جمع و مورد پسند دیگران باشد.
در عشق و آگاهی باشی 💚.
چقدر طولانی بود، دو روز طول کشید تا تمومش کردم.
ولی خوب بود. لایک.
ممنون از وقتی که گذاشتی، نرگس عزیز🌸.
هم از حضوزت در اینجا خرسندیم و هم از اینکه تلاش میکنی تا زندگی با کیفیتتری رو برای خودت بسازی.
💚
این همه متن رو من نمیتونم بخونم، توی یه کلام خلاصه یکی بهم بگه عزت نفس یعنی چه؟
ممنون از حضورت امیر حسین عزیز
عزت نفس به زبان ساده یعنی: خودت را انسان توانمند و ارزشمندی بدونی. همین.
عالی بود 👍✌️
ممنون از نگاه زیباتون فرزاد عزیز.
دوست داریم، آنچه که از عزت نفس، تجربه کردی را برامون تعریف کنی.
💚
به نظر من عزت نفس داشتن یعنی احساس ارزشمندی واقعی.
این احساس ارزشمندی درونی باید باشه
اگر به واسطه دستاورد های زندگی احساس ارزشمندی داری این احساس واقعی نیست به نظر من.
اگه تمام دستاورد های زندگی رو در یه لحظه از دست بدی ایا باز هم احساس ارزشمندی میکنی؟
احساس ارزشمندی یا احساس لیافت داشتن هر چیزی اولین قدم برای رسیدن به اون خواسته ست.
پس حتما روی این موضوع حسابی کار کنین.
مجتبی جان،
ممنون از نکته بسیار خوبی که اشاره کردی.
اولویت این است که از داشتههای درونی به احساس عزت نفس برسیم و بعد داشته های بیرونی میتونن مکملی برای تقویت عزت نفس ما باشد.
💚
سلام. چجوری میشه عزت نفس را افزایش داد؟
مجید عزیز، ممنونم از سوال بسیار مهمی که پرسیدی.
به طور بسیار خلاصه: برای تقویت عزت نفس، بهتره منابعی که عزت نفس ما را تامین میکنند را تغذیه کنیم.
برخی از مهمترین منابع عزت نفس، عبارتاند:
۱. زندگی آگاهانه: یعنی تلاش کنیم در هر لحظه از زندگی، هم در افکار هم در اعمال خود، انتخابهای آگاهانهای داشته باشیم و مسئولیت آنها را بپذیریم.
۲. زندگی بر اساس ارزشهای شخصیِ سازنده: تلاش کنیم تا آنجا که میتوانیم، بر اساس معیارهای و ارزشهای اخلاقیِ (سازنده) خود، زندگی کنیم.
۳. خودپذیری در مقابل رد شدن: خودمان را با تمام نقاط ضعف و قوتی که داریم و هرطور که هسیم را بپذیریم، حتی اگر دیگران ما را آنگونه که مایل هستیم، هنوز نپذیرفتهاند.
۴. تقویت احساس تاثیرگذار بودن (احساس مفید بودن): تلاش کنیم تا به قدر توانمان، انسان مفیدتری برای خود و دنیا باشیم.
۵. بر شمردن دستاوردها و افزایش کمیت و کیفیت آنها: دستاوردهایی که از گذشته تا کنون کسب کردهایم را مرور کنیم و آن ها را اززشمند بدانیم و در جهت تقویت و بیش تر کردن آن دستاوردها، تلاش کنیم.
۶. بر شمردن مهارتها و افزایش کمیت و کیفیت آنها: مهارت هایی که از گذشته تا کنون داریم را مرور کنیم و آن ها را ارزشمند بدانیم و در جهت استفاده و تقویت و بیش تر کردن آنها، تلاش کنیم.
در عشق و آگاهی باشی💚.
درود و سلام بر دوست نازنینم جهان منجزی
سوال من اینه که آیا عزت نفس بدست آوردنی است ؟
یا اینکه همراه با شناخت خود در مییابیم که به صورت طبیعی درون همه وجود دارد و فقط باید به آن آگاه شد و ساز خود را با فرکانس طبیعی وجودمان کوک کنیم .
و آیا این عزت نفس ، با اصالت وجودمان مانند عشق ، آزادی ، خوشحالی و آرامش یکی است ؟
یک دنیا سپاس و تشکر
کیهان منجزی
کیهان عزیز
ممنون از سوال ارزشمندی که پرسیدی.
از نگاه من، همه ما انسان ها به طور طبیعی از بدو تولد با یک آگاهی خیلی مهم پا به این دنیا می گذاریم. آن آگاهی،همان اصل حضور، یعنی «من هستم» است.
نوزاد انسان پس از تولد تلاش می کند تا به طرق مختلف، حضورش را مدام به والدین خود اعلام کند (گریه، خنده، نگاه، مریض شدن و …)، تا هم نیازهای مادی (تغذیه، مراقبت و …) و هم نیازهای معنوی (آغوش، نوازش، توجه و …) خود را از آنها دریافت کند.
هز باری که حضور و وجود ما نادیده گرفته می شود، به همان میزان عزت نفس ما آسیب می زند.
عزت نفس از دست رفته را میتوان کسب کرد و حتی عزت نفسی قوی تر از قبل، بدست آورد. منظور، همان عزت نفسی است که به گفته ناتانیل براندن، اصل اول عزت نفس یعنی، زندگی آگاهانه را دارا باشد.
یکی از مهمترین منابعی که عزت نفسمان را تغذیه می کند، اصل خودپذیری است. یکی از جنبه های خود پذیری این است که وجود و حضور خودمان را به رسمیت بشماریم، حتی اگر دیگران همچنان حضور و وجود ما را به رسمیت نشناخته اند.
عشق به خود و دنیای بیرون، آزادی، خوشحالی، رضایت درونی، آرامش، بهبود سلامتی، روابط، رفاه مالی و … به طور مستقیم و غیر مستقیم، همگی نتایجی از داشتن عزت نفس سالماند.
💚
بدون وابستگی به هر دلیلی،
خودت رو ارزشمند ، دوست داشتنی و لایق بهترین ها بدونی
ممنون از آقای منجزی
ممنون از دیدگاهتون مریم عزیز 🌸.
به اندازهای که بتونیم عزت نفس رو در خودمون تقویت کنیم، به همان میزان هم، از وابستگیهای غیر سازندهای که داریم، کم میشود.
💚
درود من هم پیشنهاد می کنم کتاب خودباوری. نوشته ی دروتی کور کیل بریگس . ترجمه عباس چینی. نشر البرز رو دوستان علاقمند مطالعه بفرمایند🙏
ممنون از پیشنهادت آزاده عزیز 🌸.
باعث خرسندی خواهد بود اگر چند جمله ای در مورد خلاصه کتاب برامون بگید.
و یا اینکه برامون بگید جذابیتهای این کتاب از نظر شما چه بوده که به دیگران هم پیشنهادش میکنید.
💚
سلام. من همیشه برای این سوال وجو داشت که منظور از عزت نفس همون اعتماد بنفسه یا اینکه این دو از هم متفاوتن؟
ممنون از سوال خیلی مهمی که پرسیدی، بنیامین عزیز
بر اساس مطالعه ای که در این حوزه داشتم، اعتماد به نفس، یکی از نتایج عزت نفس است.
اعتماد به نفس به درک و باوری که نسبت به توانایی هایی که داریم، مربوط است.
وقتی کسی میگه: من اعتماد به نفس بالایی دارم، باید از او پرسید: در چه مورد یا مهارتی اعتماد به نفس بالایی دارید؟
اما عزت نفس، نگاه و درک کلی که ما نسبت به تمام ابعاد وجودیمان داریم است.
کسی که عزت نفس قوی دارد، اعتماد به نفس او نیز افزایش پیدا میکند.
به عنوان مثال: خوانندهای که خودش رو لایق خواندن ندونه، حتی اگر صدای خوبی هم داشته باشه(دارای مهارت باشد)، اما اعتماد به نفس کافی برای روی صحنه آمدن رو نخواهد داشت.
💚
سلام دلیلِ اینکه مدام درگیر احساس گناه میشیم چیه؟آیا ارتباطی با عزت نفس داره؟
درود فاطمه عزیز🌸
به نظر من احساس گناه داشتن، نهتنها با عزت نفس در ارتباط است؛ بلکه سهم زیادی از احساس گناه داشتن یا نداشتن، به میزان عزت نفس ما نیز مربوط میشود.
شاید بتوان گفت، سادهترین کمکی که از عزت نفس میتوان، برای کاهش احساس گناه گرفت، این دیدگاه است که: هر چند اگر گناه و اشتباهی هم مرتکب شده باشم، آیا نباید به خودم این حق را بدهم تا وقتی که برای جبران گناه و اشتباهم کاری نمیتوانم بکنم، حداقل در حال بد و احساس بد نباشم؟ حال خودم را خوب نگه دارم. مگر حال بد من و احساس گناه و عذاب وجدان داشتن چه کمکی به رفع گناه یا اشتباهات من میکند؟ قطعاً کمکی که نخواهد کرد، هیچ؛ از طرقی، داشتن احساس گناه بیش از حد نیز ممکن است که من را به سمت گناهان و اشتباهات بیشتر سوق دهد.
احساس گناه داشتن، به معنای خود را انسانی بَد دانشتن، میتواند باشد. از نگاه من، آنجایی ما به چنگ احساس گناه و عذاب وجدان میافتیم که خود را به قدر کافی خوب نمیبینیم. تا وقتی که هنوز خودمان را آنگونه که باید کافی و خوب ندیده باشیم، به همان میزان هم با کوچکترین لغزش، احتمال دارد تا دچار احساس گناه و عذاب وجدان، شویم.
برای اینکه بتوانیم خودمان را خوب و کافی بدانیم، باید بتوانیم خودمان را همانگونه که هستیم، بپذیریم.
باید خودمان را با تمام نقاط ضعف و قوت، کم و کاست و هر آنچه که هستیم را بپذیریم. قطعاً این خود پذیری به معنای اینکه من کاملم، نیست؛ بلکه نقطه شروعی دوباره برای بهتر شدن است.
در عشق و آگاهی باشی💚.
این درسته که اینستاگرام باعث پایین اومدن عزت نفس میشه؟
نیکو عزیز🌸
اگر منظورت استفاده از اینستاگرام یا شبکههای اجتماعی باشه، به نظرم بستگی دارد به اینکه از اینستاگرام چه زمانی و چطور و با چه قصدی استفاده میکنیم. نهتنها اینستاگرام؛ بلکه هر شبکه اجتماعی دیگه و حتی در زندگی واقعی، هرگاه، زمانی رو که باید برای کارهایمان قرار بدیم (مثلا کارکردن، درس خواندن، استراحت و … ) اگر آن را صرف مقایسههای افراطی ظاهر یا شخصیت و یا سطح زندگی خود با دیگران کنیم، میتونه زمینهساز آسیب به عزت نفس ما باشد.
عدم استفاده از شبکههای اجتماعی، تضمینی بر اینکه مانع از آسیب رسیدن به عزت نفس ما شود، نیست. نحوه استفاده ما از آن است که تعیین کننده است. اگرچه برداشت ما از مطالعه گزارشی از متمم، در مورد تحقیقات خانم آلیسا سایفو (Alyssa Saiphoo) که بر روی این موضوع بوده است. این است که حداقل ارتباطی بین کاهش یافتن عزت نفس و استفاده افراطی از شبکههای اجتماعی، میتواند وجود داشته باشد.
در عشق و آگاهی باشی💚.
من این متن رو کامل خوندم اما هنوز نمیدونم چطور میتونم عزت نفسم رو بیارم بالا؟
لیلا عزیز🌸
مسیر افزایش عزت نفس رو میشه مثل یک سفر طبیعت گردی تشبیه کرد. سفر به طبیعت درون. یک سفر لذت بخش که در اون ماجراجویی، چالش، و البته لحظات بسیار خوش که همراه با حس موفقیت است رو تجربه کرد.
برای شروع این سفر، نیاز به یک توشه راه داری. کوله پشتی که از مفاهیمی از جنس خواسته واقعی و اشتیاق رو در اون قرار بدی تا هر کجای مسیر احساس خستگی کردی با میل کردن اونها روحت دوباره جان تازهای بگیرد.
مقصد این سفر جایی در انتهای مسیر نیست، چرا که راه خود سفر است. مقصد نیست که انسان را میسازد، بلکه این راه است که انسان را میسازد و مقصد انگیزهای برای پیمودن راه میتواند باشد.
سفر عزت نفس از آنجایی شروع میشود که مانند هر سفر دیگری، باید بدانیم کجا هستیم، به کجا میخواهیم سفر کنیم و از چه مسیری باید حرکت کنیم.
پس قدم اول در مسیر افزایش عزت نفس این است که بدانیم که حداقل در چه سطحی از عزت نفس قرار داریم.
قدم دیگر این است که کدام مقصد را به عنوان اولین مقصد سفر خود، انتخاب کنیم.
و قدم سومُ حرکت در مسیر درست در جهت افزایش عزت نفس است.
پس صرف اینکه چند راهکار برای افزایش عزت نفس بخواهم به تو بگویم، نمیتواند مختصات دقیقی برای پیمودن سفر عزت نفس تو باشد، زیرا که من از مبدا و مقصد تو اطلاعی ندارم. تو تو خود نیز باید به کمک منابعی که وجود دارد، میزان و سطح عزت نفس خود را تشخیص دهی.
اما میتوانم به صورت اشاره مسیرهایی را به تو بگویم که در جهت افزایش عزت نفساند، نه خود راه.
۱. زندگی آگاهانه: یعنی هر لحظه از زندگیات را به قدر توانت با انتخابهای آگاهانه زندگی کنی.
۲. افزایش خودپذیری: فارغ از اینکه دیگران تو را چگونه پذیرفتهاند، خود را به بهترین شکل ممکن بپذیری.
۳. کسب و بهبود و یا افزایش دستاوردها
۴. کسب و بهبود و یا افزایش مهارتها
۵ .زندگی بر اساس ارزشهای شخصی سازنده: یعنی زندگی بر اساس ارزشهایی که باعث بهبود کیفیت زندگی تو میشوند.
۶. اقدامات سازنده در جهت احساس مفید بودن: اقداماتی مانند در حد توان به دیگران و به دنیا کمک کردن.
البته در این سفر بهتر است که با یک راهنما همراه شوی که با وجب به وجب مسیر آشناست.
در عشق و آگاهی باشی💚.
این روزا همه جا بحث عزت نفس هست. عزت نفس چیه؟ چرا اینقدر اهمیت داره؟
میلاد عزیز🌻
این اتفاق چیز جدیدی نیست. در دهه ۱۹۶۰ میلادی در کشور امریکا، وقتی که دولت و سیاستمداران توجهشون به سمت اهمیت عزت نفس، جلب شد، تلاش کردند تا عزت نفس رو در جامعه ترویج بدهند. این اقدام به با انگیزه کاهش سوء مصرف مواد مخدر در جامعه و کاهش بارداری دختران جوان کم سن، صورت گرفت. به موازات این جریان، یک سری از جریانها متشکل از رسانهها، نویسندگان و ناشران، شروع به نوشتن و کتابهایی عامهپسند در حوزه عزت نفس کردند و اینطور بود که جو غلیظی از موضوع عزت نفس توجه عموم رو به خودش جلب کرد. این جریان به دلایلی از جمله: سادهسازی بیش از حد مفهموم عزت نفس که برای عموم که اثری غیرسازنده داشت، مورد انتقاد برخی از روانشناسان قرار گرفت. که به کل این جریان «نهضت عزت نفس» گفته میشه.
به نظر من، در ایران هم این تب و تابی که از عزت نفس میبینیم تا حدودی به دلیل پی بردن برخی از نویسندگان و روانشناسان به اهمیت موضوع عزت نفس هست، اما احتمالاً بخش زیادیش هم به خاطر فضای مناسبی که برای سوء استفاده (منظورم سودهای تجاری نویسندگان و مدرسین و ناشران عامه پسند به جای دغدغه ارتقاء کیفیت زندگی مردم) از این موضوع ایجاد شده، است.
بنابراینف توصیه ما این است که عزت نفس را بهتره که از منابع معتبر و آکادمیک یاد گرفت.
اما در مورد پرسش عزت نفس چیه؟ باید بگم که عزت نفس به معنی احساس ارزشمندی و احساس توانمندی داشتن نسبت به خود است. اگر محتوای این صفحه را مطالعه کنی، قطعاً به درک بهتری از تعریف عزت نفس دست پیدا خواهی کرد.
اهمیت عزت نفس:
انسان بدون عزت نفس، مانند یک بدن بدون سیستم ایمنی است. این بدن در برابر هر بیماری به شدت آسیب پذیر خواهد بود و احتمالاً طول عمر چندانی هم نخواهد داشت.
بسیاری از ضمینههای مشکلات روانپریشی (اختلالات روانشناختی) در انسانها به دلیل ضعف عزت نفس در آنها است. طبیعتاً اگر مسئله عزت نفس را به شیوه درست، در خود برطرف کنیم، بسیاری از این قبیل مشکلات در ما کاهش پیدا میکنند.
در عشق و آگاهی، سلامتی و ثروت، باشی💚.
به خدا عزت نفس تنها راه رسیدن به خواسته های آدمه. من تونستم با افزایش عزت نفسم با اونی که دوسش داشتم ارتباط بگیرم. اینقدر خوشحالم که حد نداره.
متین عزیز🌻
خوشحالیم از اینکه میگی: تونستی با فرد مورد علاقهات، ارتباط بگیری. امیدواریم ارتباطی سالم و سازنده و سرشار از محبت و حس خوب، همراه باشه.
نکتهای رو نیاز هست تا با هم مرور کنیم و آن این است:
اگرچه عزت نفس، سهم بسیار زیادی در موفقیتهای ما در زندگی دارد؛ اما همانطور که میدانیم، نمیتوانیم صددرصد یک موفقیت را فقط به عزت نفس گره بزنیم.
من گاهی برای درک بهتر اهمیت و سهم عزت نفس در زندگی آن را با اتومبیل مثال میزنم:
گاهی میتوان عزت نفس رو مثل موتور یک اتومبیل دید. اگرچه موتور، یکی از مهمترین بخشهای اتومبیل است، اما تمام اتومبیل نیست.
عزت نفس پایین مانند موتور ضعیف اتومبیلی است که در مسیر زندگی به سمت مقصد موفقیت در حرکت است. هر قدر که این موتور ضعیفتر باشد، هزینه و زمان و احتمال رسیدن به مقصد هم کمتر است.
قطعاً افزایش عزت نفس، مانند ارتقاء دادن موتور خودرو است و هزینه و زمان و شانس ما را در رسیدن به مقصد، بیشتر میکنه.
خوشحالیم از اینکه با افزایش عزت نفس خودت، نیرو محرکه وجودیت رو قویتر کردی و به مقصد مورد نظرت رسیدی.
پیروزیات را جشن بگیر و خودت را آماده ادامه راه رسیدن به دیگر موفقیتهایت کن.
در عشق، آگاهی، سلامتی و ثروت باشی💚.
من یه مادرم. چطور میتونم روی عزت نفس بچه ام کار کنم؟
مهرنوش عزیز🌸
از اینکه یک مادر هستید به شما تبریک میگویم.
قطعاً عزت نفس کودکان، یکی از مهمترین جنبههای شخصیتی است که باید در تربیت آنها، مد نظر داشته باشیم.
به نظر من، اگر بخواهیم فقط به طور مستقیم و به صورت کلامی به کودکان خود، عزت نفس را آموزش دهیم، نتیجه مطلوبی نخواهیم گرفت.
والدین نقش اساسی در تقویت عزت نفس کودکان خود دارند. بیشترین تاثیر بر عزت نفس کودکان آنجایی خواهد بود که خود والدین دارای عزت نفس سالمی باشند.
بگذارید با یک مثال این موضوع را بیان کنم:
فرض کنیم میخواهیم در حل مسئله ریاضی به کودکمان کمک کنیم. سوال ایجاست: آیا فردی که میخواهد در حل مسئله کمک کند، خودش نباید ریاضی دانسته باشد؟ قطعاً بله.
در مورد عزت نفس هم، هیمن است. برای اینکه مفهوم و اهمیت عزت نفس را به کودکان منتقل کنیم، اولین قدم این است که بر روی عزت نفس خودمان کار کنیم و سپس به موازات این اقدام، بکوشیم تا کودک خود را با روشهای مناسب، با عزت نفس و اهمیت آن، آگاه کنیم.
در وبسایت جهانشو میتوانید با مطالعه مطالب این صفحه و دیگر آموزشهایی که در سایت قرار دادهایم به تقویت عزت نفس خود، کمک کنید.
در کنار آن، برای عزت نفس کودکان، میتوانید وقت بگذارید و جستوجو کنید و از کارشناسانی که به صورت تخصصی در حوزه کودک فعالیت میکنند، کمک بگیرید.
از طرفی، کودکان در یادگیری بسیار قدرتمنداند. آنها بیشترین آموزهها را از اعمال ما دریافت میکنند. بنابراین وقتی روی عزت نفس خود کار میکنیم، سبک فکری، رفتاری و زندگی ما بهتر میشود. هر چه کودکان، بیشتر در معرض انسانهای آگاه و با عزت نفس بالایی قرار بگیرید، شانس اینکه آنها هم برای عزت نفس خود، اهمیت بیشتری قائل شوند، بسیار بیشتر میشود. همانطور که طبق تحقیقی از «استانلی کوپر اسمیت» و به نقل از «ناتانیل براندن»، کیفیت ارتباط والدین است که بر میزان عزت نفس کودکان سهم بسیار زیادی دارد، نه موقعیت اجتماعی، جنسیت، میزان حضور والدین درکنار آنها، وضعیت مالی و غیره… .
این گونه کمک بیشتری کردهایم تا فرزندمان در مسیر خوشبختی قرار بگیرد.
در پایان چند توصیه برای افزایش عزت نفس در کودکان داریم:
آنها را از نوازش جسمی، آغوش گرفتن، محروم نکنیم.
به احساسات کودکان توجه کنیم.
به رأی و نظر کودکان توجه کنیم.
در موضوعاتی غیر حساس، رأی و نظر آنها را بپرسیم.
به آنها فضای امن برای بازی و بروز خلاقیت هایشان بدهیم.
صحبتهای آنها را بشویم.
به آنها مسئولیتهایی بدهیم که در توانشان باشد.
از قرار دادن کودکان در محیطهای ترسناک، پرهیز کنیم.
به آنها عشق بی قید و شرط بدهیم.
در برابر اشتباهاتشان، بالغانه با آنها برخورد کنیم.
…
سرشار از عزت نفس و آگاهی باشید💚.