تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست و کدام مهم‌تر است؟
همه ما برای ادامه یک زندگی با کیفیت چه در روابط و چه در کسب و کارمان به عزت نفس و اعتماد به نفس نیاز داریم. با این حال، بسیاری تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس را نسبت به هم نمی‌دانند و حتی گاهی این دو را با هم یکی میدانند.
در این نوشته می‌خواهیم یک بار برای همیشه فرق عزت نفس و اعتماد به نفس را نسبت به هم بدانیم و ببینم کدام یک از دیگری مهم‌تر و ارجع‌تر است.
فرق عزت نفس و اعتماد به نفس از نظر روانشناسان
از نظر محققین و روانشناسان حوزه عزت نفس، به طور کلی تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس را در این میدانند که:
«اعتماد به نفس مربوط باورهای ما نسبت به توانایی هایمان است در حالی که عزت نفس به باورهایی که نسبت به کل وجودمان داریم، مربوط می شود».
در این صورت می توان گفت که اعتماد به نفس به نوعی یکی از بخش های عزت نفس است که در حوزه ارزیابی باورهایمان قرار می گیرد.
برای درک بهتر این موضوع نیاز است تا نگاهی دوباره به تعریف عزت نفس داشته باشیم.
نگاهی دوباره به تعریف عزت نفس و اعتماد به نفس بیندازیم
در نوشته «عزت نفس چیست؟» اشاره کردیم که عزت‌نفس را به معنی «احساس ارزشمندی و احساس شایستگی (توانمندی) داشتن» می توان دانست.
همچنین اشاره کردیم که عزت‌نفس بیشتر به درک و فهم ما از خودمان مربوط می شود.
با توجه به مفهوم عزت نفس، می‌توانیم: «بگوییم اگر عزت نفس را یک سبک زندگی بدانیم، داشتن اعتماد به نفس یکی از نتایج شیرین این سبک زندگی است».
اعتماد به نفس قوی یکی از نتایج عزت نفس قوی است.
تعریف اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس به معنی اعتماد و تکیه بر توانایی های خود است. اعتماد به نفس بیشتر به درک ما از توانایی‌هایمان مربوط است. «یعنی چه درک و فهم و شناختی از توانایی ها و مهارت های خود داریم؟».
این توانایی ها چه ذاتی یا اکتسابی باشند می توانند توانایی هایی از نوع ذهنی یا عملی و یا هر دو باشند.
مهارت هایی چون محاسبه اعداد، انعطاف بدنی، شنوایی قوی، صحبت کردن، توانایی حل مسئله، کار با ابزارها، تایپ کردن، خوانندگی، نوازندگی و هزارن نوع از انواع مهارت های دیگر را شامل میشود.
به عنوان مثال: بدیهی است فردی که خوش‌خط است، نسبت به کسی که مهارت خوانندگی دارد، اعتماد به نفسش در نوشتن بیشتر از فردیست که مهارت خواننده است.
و همچنین فردی که می تواند خوانندگی کند اعتماد به نفسش در خواندن بیشتر از کسی است که خوش خط است.
چگونه میزان اعتماد به نفس خود را بیان کنیم؟
در واقع درست نیست که اعتماد به نفس دو فرد با مهارت هایی متفاوت و در حوزه هایی متفاوت از هم را نسبت به هم بسنجیم، این نمی تواند مقایسه درستی در تعیین اعتماد به نفس آن ها باشد.
نکته قابل توجه اینجاست که اگر بگویم «من اعتماد به نفس بالایی دارم»، یک جمله خیلی کلی است.
یعنی اگر فردی بگوید من اعتماد به نفس بالایی دارم، شاید بلافاصله باید از او پرسید: در چه چیزی اعتماد به نفس بالایی دارید؟ در واقع در چه توانایی اعتماد به نفس بالایی داری؟
می توانیم میزان اعتماد به نفس خود را به دو روش بیان کنیم:
- به صورت کلی
- به صورت موردی
بیان اعتماد به نفس به صورت موردی
بیان اعتماد به نفس به صورت موردی یعنی من می دانم در یک یا چند مورد توانایی و مهارت بالایی دارم.
پس اعتماد به نفس من هم در همان موارد بالا است. به عنوان مثال فردی در مهارت خوشنویسی، تایپ کردن، محاسبه اعداد مهارت بالایی دارد.
بیان اعتماد به نفس به صورت کلی
اعتماد به نفس کلی بیانگر نگاهی است که به صورت کلی به مجموعه توانایی ها و مهارت هایی که داریم، است.
مثلاً: فردی که در چندین توانایی و مهارت دارد، نسبت به فردی که در تعداد کمتری مهارت و توانایی دارد، معمولاً بیشتر است و احتمالاً از عزت نفس قویتری برخوردار است.
- نفر اول در تایپ کردن، شنا، حافظه بالا، طراحی با فتوشاپ، عکاسی و نویسندگی مهارت دارد.
- نفر دوم در فوتبال و حل جدول مهارت دارد.
- احتمالاً نفر اول از اعتماد به نفس و عزت نفس بیشتری نسبت به نفر دوم برخوردار است.
همچنین به این نکته هم توجه کنیم: فردی که تعداد مهارت های کمتری دارد و توانایی و مهارت های او با کیفیت بالایی استف احتمالاً از اعتماد به نفس بالاتری دارد نسبت به فردی که تعداد توانایی و مهارت هایش بیشتر ولی کیفیت توانایی هایش پایین است.
همچنین احتمال اینکه او از عزت نفس قویتری برخوردار باشد نیز بیشتر است.
- نفر اول در ۵ مهارت دارد و در آن ها خیلی قوی است.
- نفر دوم ۱۰ مهارت دارد ولی خیلی قوی نیست.
- در نتیجه احتمالاً نفر اول از اعتماد به نفس و عزت نفس بالاتری نسبت به نفر دوم برخوردار باشد.
اعتماد به نفس کاذب چیست؟
اگر درک و شناخت درستی از میزان توانایی های خود نداشته باشیم، احتمالاً دچار اعتماد به نفس کاذب خواهیم شد. به عنوان مثال فردی هنوز در شناکردن مهارت کافی ندارد؛ ولی فکر میکند مهارت بالایی در شنا دارد.
در این صورت چنین فردی دارای اعتماد به نفس کاذب است. اگر او با این اعتماد به نفس کاذبی که دارد به درون رودخانه شیرجه بزند، شاید نتواند خود را به راحتی از آب بیرون بکشد.
رابطه اعتماد به نفس با عزت نفس در چیست؟
با توجه به تعریفی که از عزت نفس ارائه کردیم و از آنجایی که اعتماد به نفس نیز بیشتر به توانایی ها و مهارت های مربوط می شود در واقع به شایستگی و توانمندی های ما مربوط است.
بنابراین همانطور که در ابتدای این نوشته اشاره کردیم، می توانیم بگوییم که اعتماد به نفس یکی از نتایج عزت نفس است.
بنابراین توصیه ما این است که کارکردن بر روی عزت نفس را در اولویت خود قرار دهیم.
زیرا با افزایش عزت نفس، خود به خود اعتماد به نفس ما نیز رشد خواهد کرد.
تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس
- اعتماد به نفس به میزان مهارت و توانایی و استعداد های افراد بستگی دارد.
- عزت‌نفس به درک و آگاهی فرد نسبت به تمام ارزش های وجودی اش است.
- فردی که عزت‌نفس دارد، اعتماد به نفس هم دارد.
- فردی که فقط اعتماد به نفس از خودش نشان می دهد، احتمالاً اعتماد به نفسش واقعی نیست و دارای عزت نفس پایینی است.
در نوشته «نشانه های عزت نفس پایین» می توانید با علائم کمبود عزت نفس بیشتر آشنا بشید.
آیا واقعاً اعتماد به نفس از عزت‌نفس تاثیر می‌گیرد؟
پاسخ این سوال «بله» است. فردی را تصور کنید که به بازیگری علاقمند است و مهارت و استعداد خوبی در بازیگری دارد.
اما خودش فکر می کند که چهره زیبایی ندارد و همچنین فکر می کند که تماشاگران به و بینندگان به او توجه نخواهند کرد؛ زیرا او فرد مشهوری نیست.
آیا چنین فردی با چنین ذهنیتی می تواند یک بازی خوب از خود بر صحنه تئاتر ارائه دهد؟
به احتمال زیاد خیر؛ زیرا ضعف عزت نفس او در این مورد موجب تضعیف اعتماد به نفسش در آن لحظه می شود و نتواند نمایش و اجرای خوبی از خودش به نمایش بگذارد.
عکس این موضوع را بررسی کنیم. یعنی فردی که عزت‌نفس قوی دارد و باور دارد که خوش سیما است و تماشاگران از دیدن او بر روی صحنه تئاتر خوشحال می شوند.
به نظر شما چنین فردی آیا دچار ضعف اعتماد به نفس می شود؟ احتمالاً خیلی کم. از طرفی عزت‌نفس او موجب می شود تا حتی اگر او مهارت چندانی در بازی کردن نداشته باشد؛ ولی اعتماد به نفس حضور بر روی صحنه را داشته باشد.
نتیجه‌گیری از تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس
اگرچه در این نوشته اشاره کردیم که اعتماد به نفس یکی از نتایج عزت‌نفس است.
اما در نوشته «افزایش عزت نفس» اشاره کردیم که افزایش توانایی ها یا مهارت ها علاوه بر اینکه اعتماد به نفس ما را تقویت می کند خود نیز موجب تقویت عزت‌نفس نیز می شود.
منابع این نوشته
این نوشته گزارشی از بررسی ها از منابع مختلف بر روی موضوع فرق بین عزت نفس با اعتماد به نفس است. در این‌جا به برخی از این منابع اشاره کرده‌ایم:
اشتراک گذاری
از اینکه تا انتهای این نوشته با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم. اگر این نوشته برایتان مفید بوده، لطفاً آن را برای دوستان خود به اشتراک بگذارید تا با این کار به بهبود کیفیت زندگی خود و هم آنها کمکی کرده باشید.
